Bu çalışma ile Süleymaniye Kütüphanesi Esad Efendi Kitaplığı’nda bulunan 1837 tarihli, Rumeli kadılıklarına ve rütbelerine dair bilgiler içeren yazmanın tanıtımı ve latin harflerine aktarımı hedeflenmiştir. Transkripsiyonuna geçilmeden önce, yazma tanıtılacak ve literatürdeki benzer yayınlara değinilmek suretiyle değerlendirilmeye çalışılacaktır.
Yazmanın Tanıtımı ve Değerlendirilmesi
Osmanlı Devleti, kuruluşundan itibaren değişen şartların gerektirdiği biçimde örgütlenmeye gitmiş, Osmanlı bürokrasisini oluşturan insan gücünü de bu örgütlenme içerisinde istihdam etmiştir. Dcvlet’in topraklarının genişlemesi sonucu Rumeli ve Anadolu kadıaskcrlikleri olmak üzere ikiye ayrılan kadıaskerlik kurumu, XVI. yüzyılın son çeyreğine kadar İlmiyenin reisi konumundadır ve personeli üzerinde tam yetki sahibidir. Bu süreçten itibaren şeyhülislâmlığın statüsünün yükselişiyle birlikte mevâlînin ve yüksek dereceli müderrislerin atama görevi kadıaskerlerden alınmış, kadıaskerler bunların dışında kalan kadıların, müderrislerin atama, terfi ve azil gibi işleriyle yetinmek zorunda kalmışlardır. Her bir kadıaskerlik, personelini ekseriyetle kendi hizmet bölgesi içinde görevlendirmiştir. Kazalar ve medreseler gelir düzeyine göre derecelere ayrılmış, müderris ve kadılar sırayla bu dereceleri katletmişleridir. Bu bürokratik işleyişi yöneten kadıaskerliklerin tuttukları kayıtlar ilmiye teşkilatı açısından büyük önem taşımaktadır. Kadıaskerlik dairesinde titizlikle tutulan ve saklanan bu kayıtların büyük çoğunluğu, katalogu yayımlanan Bâb-ı Meşihat Şeyhülislâmlık Arşivi’nde bulunmaktadır[1].
Çalışma konumuzu teşkil eden Süleymaniye Kütüphanesi Esad Efendi Kitapları 2066 numarada kayıtlı yazma, Rumeli Kadıaskeı liği’nin yönetiminde bulunan Rumeli Kadılıklarını rütbe, mekân ve tasarruf şekli bakımından tasvir eden önemli bir eserdir. Eserin sonuna 21 Rebiü’l-âhir 1253 tarihi düşülmüştür. Hacı Feyzullah Efendi tarafından kaleme alınmıştır. Yazarın kimliği hakkında bilgi sahibi değiliz. Otuz bir varak olan eserde her bir varak on dokuz satirli, 235x147 dış ölçülü, 175x73 iç ölçülüdür. Ta’lîk yazı ile kaleme alınmıştır. Yazma’nın içerisinde süsleme bulunmamaktadır. Eserin kapağında bulunan mühür ise okunamamaktadır.
Yazma daha önce İ.Hakkı Uzunçarşılı tarafından “Osmanlı Devleti’nin İlmiye Teşkilatı” adlı eserinde kaynak olarak kullanılmıştır. Uzunçarşılı, yazmada geçen Rumeli’nin pek çok kazalarının isimlerini ve rütbelerini bir dipnotunda belirtmiş, eserin tarihine dair ise bir bilgi vermemiştir. Uzunçarşılı eserinin “Kadıların Dereceleri” adlı bölümünün Rumeli Kadılıklarıyla ilgili bilgilerini bu yazmadan hareketle kaleme almıştır[2].
Bugüne değin bu yazmanın içeriğinin çok benzer olduğu iki çalışma yayımlanmıştır. Birincisi, M. Kemal Özergin’in “Rumeli Kadılıklarında 1078 Düzenlemesi”[3] adlı makalesi,[4] diğeri ise Ahmet Halaçoğlu’nun “1740-1741 Tarihli Yazma Esere Göre Rumeli Kazalarının Rütbeleri" isimli bildirisidir[5]. Özergin’in yayımladığı yazma, Rumeli kadılıkları ve rütbeleri açısından önemlidir. Zira, Rumeli kadılıklarının 1078 (1667-1668) tarihinden önce nasıl bir derecelen-dirmeye tabi tutulduğu hakkında yeterince bilgi sahibi değiliz. Bu hususla Özergin “Rumeli kadıaskerliği’nde, kadılıklar ile ilgili tarih kayıtlarından, birkaç defa 'derece düzenlemesi’' geçirilmiş bulunduğu anlaşılıyor. Halbuki bu konuda, hiçbir araştırma yapılmadığı için, kadılık derecelenilin nasıl teşekkül edip geliştiğini, ne gibi değişiklikler geçirdiğini, her derecenin mahiyetini ve kadro durumunu vb iyi bilemiyoruz. Daha çok siyasi ve askeri olaylara ehemmiyet veren tarih kaynaklarında, İlmiye teşkilatındaki bu dikkate değer bölümünün temel noktalarından birini aydınlığa kavuşturacak bilgiler, pek bulunamamaktadır. Bu sebeple, işaret edilen konu ile ilgili nadir kayıt ve belgelerin ayn incelemelerle, araştırıcıların istifadesine sunulması gereklidir" der[6]. 1662-1674 yılları arasında Şeyhülislâmlık yapan Minkârîzâde Yahya Efendi, şeyhülislâmlığının beşinci yılında Rumeli kadılıklarının derecelerinde görülen aksaklıklar üzerine Rumeli kadıaskeri Babazâde Abdülkadir Sinani Efendi’ye bütün mansıblarm gözden geçirilip yeniden düzenlenmesi hususunda emir vermiştir. Bunun üzerine Sinani Efendi kadıaskerlik divanına devam eden eşrâf-ı kudât’ı toplayarak, Rumeli kadılıklarını yeniden düzenletmiştir. Bütün kadılıklar, makamın günlük gelirine bakılarak on iki dereceye ayrılmış ve her dereceye giren kadılıklar tespit edilmiştir. Bilindiği kadarıyla bu düzenlemenin tek nüshası Özergin’in yayımladığı yazma eserdir. Bu nüsha İstanbul Belediye Kütüphanesi, Belediye nr. K 13’de kayıtlı bir mecmuanın 28-43. sayfaları arasındadır. Bir kadıya ait olduğu düşünülen bu mecmuanın içinde XVIII. yüzyılın sonlarına kadar uzatılmış bir silsilename, şiir ve dualar da bulunmaktadır[7]. Özergin’in sunduğu bu yazma iki kısımdan oluşmaktadır. Birinci bölümde yukarıdan aşağı sıralanan rütbeler ve bu rütbeler içerisine giren kadılıklar listelenmiştir. İkinci bölümde ise her bir harf madde başı yapılmış ve kazalar isimlerinin başlama harfine göre kaydedilmişlerdir. Kaza ismi altında da kazalarla ilgili coğrafi tanımlamalara yer verilmiştir[8].
Ahmet Halaçoğlu tarafından yayımlanan ve 1740-41 tarihli yazma da bir mecmua nite-liğindedir. Serfice kadısı Ataullah Ala tarafından kaleme alınmış ve 426 sayfadan oluşmaktadır. içerisinde Farsça nesir, dualar, fetvalar ve mahkeme kayıtları, zahire defteri gibi çeşitli konularda metinler bulunmaktadır. Mecmuanın 142-161 sayfaları arasında da Rumeli kadılıkları ve rütbeleri verilmektedir. Bu yazmada kazalar rütbelerine göre tasnif edilmişlerdir. Örneğin, Rütbe-i Ûlâ başlığı konulmuş ve altına bu rütbelere giren kazalar ve kazalara ait coğrafi tanımlamalara yer verilmiştir[9].
Özergin ve Halaçoğlu’nun yayımladıkları bu yazmalar, elimizdeki yazmayı değerlendirme hususunda bize yardımcı olmaktadır. Bu yazmalar, özellikle de 1078/1667 düzenlemesini içeren yazına ile incelediğimiz yazma, şekil ve içerik bakımından büyük benzerlikler göstermektedir. 1837 tarihli yazmanın hangi amaçla kaleme alındığı hususunda, yazmanın otuz birinci varağında bulunan bilgiler bize bir ipucu vermektedir. Bu varakda kazaların anlatımı bitirildikden sonra, Sitte rütbesi dışında kalan kazaların müjde ücretleri sırayla şöyle kaydedilmiştir: Rütbe-i Ûlâ 10000 akçe, Rütbe-i Karîb-i Ûlâ 9000 akçe, Rütbe-i Sâniye 8000 akçe, Rütbe-i Sâlise 6000 akçe, Rütbe-i İnebahtı 5000 akçe, Rütbe-i Eğri 4000 akçe, Rütbe-i Çelebi 3500 akçe ve Rütbe-i Çanat 3000 akçe. Uzunçarşılı eserinde bu müjde ücretlerini kadıların maaşı gibi algılamıştır[10]. Oysa, kadıaskerlik dairesinde görevli bulunan Muhzır, kadıaskerlik tarafından ataması yapılan kadıdan ya da müderristen müjde ya da müjdegâne adı altında bir bahşiş almaktaydı ve bu kayıtların tutulduğu defterlere de “Tevcîhât Müjdegâneleri” adı verilmekteydi[11]. Bu müjdelerin eserin sonunda belirtilmiş olması, kadılıkların alfabetik olarak derece derece kaydedilmesi ve coğrafi tanımlamaların verilmiş olması bize, bu tür kaynakların kadıaskerlik bürolarında birer rehber olarak kullanılmış olabileceğini ve kadıaskerlik ofisinde bu tür kaynak yazma ve bulundurma geleneğinin bulunduğunu göstermektedir. Özergin ve Halaçoğlu’nun çalışmalarında kullanılan yazmaların kadılara ait mecmualar içerisinde yer alması da, kazâlara ve rütbelerine ait bu bilgilerin kadılar tarafından da mecmualara kaydedilmek suretiyle saklandığım ve onlar tarafından bilgi kaynağı olarak kullanıldığını düşündürmektedir.
1837 tarihli yazmanın üzerinde bir başlık bulunmaması eseri adlandırmamızda güçlüğe neden olmaktadır. Uzunçarşılı incelediğimiz yazmayı “Ahvâl-i Menâsıb" defteri olarak isim-lendirmiştir. Eserin Süleymaniye Kütüphanesi kataloglarındaki kayıtlı ismi ise “Rumeli Kadılıklarının Derecesiyle İstanbul’a Uzaklığı Hakkında Risale" dir. Özergin’in çalıştığı yazmanın üzerinde de bir başlık bulunmamaktadır. Özergin yazmanın “Rûznâme-i Menâsıb-ı Kazâ" ismini taşıması gerektiğini söylemektedir[12]. Halaçoğlu’nun incelediği yazmaya ise ‘‘Rumeli’de vaki olan kazâların rütbe defteridir” şeklinde bir başlıkla giriş yapılmıştır. Biz ise yazmanın başlangıcına “Rumeli Kazaları ve Rütbeleri” başlığını ilave ettik.
Yazma kaleme alınırken, her bir harf madde başı yapılmış ve kazâlar isimlerinin başlama harfine göre grublandınlaı ak, alfabetik biçimde yazılmışlardır. Kazâ isminin yanında kazânın rütbesi, akçe olarak derecesi, bazen de tasarruf şekli belirtilmiş ve altında da kazâlarla ilgili coğrafi tanımlamalara ve açıklamalara yer verilmiştir. Kazânın bağlı bulunduğu sancak, kazânın İstanbul’a uzaklığı ve çevresinde bulunan kadılıklar yazılmıştır.
Yazmada 1837 tarihi itibariyle Osmanlı hakimiyet alanı içerisinde bulunmayan kazâlara da yer verilmiştir. 1774 Küçük Kaynarca ve 1791 Yaş antlaşmaları ile Kırım, 1829 Edirne antlaşması ile Mora yarımadası Osmanlı hakimiyet alanı içinden çıkmış[13], Özi, Suğdak, Ayapetri, Kalavrita, Anaboki, Atina....gibi Avustuiya, Macaristan, Rusya vc Yunanistan sınırları içinde kalan bölgelerin de yazmada yer aldığı görülmektedir. Bu durumun sebebini kesin delillerle açıklayamasak da fikir yürütebileceğimizi düşünmekteyiz. Bu tür kayıtların, kadıaskerlik dairesinde birer rehber olarak kullanılmış olabileceğini yukarıda belirtmiştik. Yazma bu toprak kayıplarından önceki bir düzenleme neticesinde yazılmış ve 1253/1837’de istinsah edilmiş olabileceği gibi, toprak kayıpları göz ardı edilerek “usûl-i kadîm” üzere yazılmış da olabilir. Ancak bu konuya ilişkin son söz. konuya ilişkin yapılacak başka çalışmalarla mümkün olabilecektir.
Yazmaya Göre Rumeli Kadılıklarının Tasnifi
Tanzimat’ın hemen öncesinde kaleme alınan bu yazmada numaralandırılma gözetildiğinde 391 kazanın varlığı tespit edilmektedir. Ancak metin dipnotunda da belirtildiği gibi Hotaliç kazası Seıvi adıyla mükerrer olarak kaydedilmiştir. Bu sebeple yazmada yer alan toplam kaza sayısı 390 olarak belirlenmiştir. Özergin’in yazmasında 391, Halaçoğlunun çevirisini yaptığı yazmada ise 218 kaza bulunmaktadır. Yazmalar karşılaştırıldığında 1710 tarihli yazmada eksikliklerin olduğu, Özergin ve 1837 tarihli yazmadaki Rumeli kadılıklarının sayı bakımından birbirlcriyle büyük oranda benzerlik gösterdiği tespit edilmiştir.
1837 tarihli yazmada Rumeli kadılıkları tevcih ve tasarıııf edilme şekline göre de sınıf-landırılmıştır. Bu tür sınıflandırma biçimiyle bu yazma seleflerinden farklılık arz. eder. Özergin ve I lalaçoğlu’nun yayımladığı yazmalarda kazaların sadece rütbelerine yer verilmiş, tasarruf şekline ilişkin bilgi verilmemiştir.
Yazmadaki kadılıklardan 84’ünün rütbesi ya da tasarruf şekli kaydedilmemiştir. Bazı kazalarda ise iki rütbe kayıtlıdır. Sınıflandırma yapılırken sonradan kaydedildiğini düşündüğümüz İkincisi dikkate alınmıştır. Rütbesi belirtilmeyenler kazalar şunlardır:
“Imoçka, Iskiri, Ayine Ma’a Misivye, Ayamavra, Arhoz, İskıradin, Ostorgun, İrig, İlok, Istoni Belgrad, İzenbol, Andıra, Preveze, Berenvar, Pilaşce, Baya, Bac, Beçkerek, Poz.cga, Peçuy, Bolovan, Pançova, Trebce, Timok, Tomorinca, Titel, Hatvan, Havas-ı Ahi, Hıranı, Havale, Hurbişte, Despot Brodi, Diyakova, Derbend, Rasova, Rodoscuk, Ropoz, Racubce, Segedin, Sigetvar, Şekerhane, Şaktoz, Şikloş, Şimtorna, Sonluk, Sonbıır, Suhuryaka, Şarta, Sahra, Santorin, Temeşvar, lagardı, Kopan, Koznik, Karacadağ, Kırka, Karpaz, Karaağaç, Kotar, Kanije, Koyun Ada, Kozluca, Kerş, Güle, Kilis, Langasa, I.ipova, Leş, Megara, Moravik, Mohaç, Minted Adası, Mitrofice, Morova, Makova, Nemçe, Valyeva, Vonice, Velika, Vulkovar, Valyeva, Yanova, Yacağaç”.
Yazmada rütbesi ve tasarıııf şekliyle ilgili bilgi verilmeyen yukarıda zikredilen seksen dört kazanın dışında, Rumeli kadılıkları iki ana gruba ayrılmışlardır. Bunlardan birincisi kendi içerisinde gelir kazanma ve önemine göre derecelendirilmiş, kadıaskerin yetki alanı içinde bulunan “nıansıb kadılıklar” olarak adlandırılan kaza kadılıklarıdır. İkincisi şeyhülislâmın idaresi altında bulunan ve arpalık ya da maîşet biçiminde tasarruf ettirilen kazalardır[14]. Yazmadaki bu kadılıklardan 25 i arpalık, 31’i maîşet kadılıktır. Arpalık kadılıklar genellikle mevleviyet payeli ulemaya mazûliyet dönemleri için verilmekte, yeni bir mevleviyete atandıklarında bu kazaların tasarrufu üzerlerinden alınmaktaydı. Kimi zaman emekli olan ulemâya da arpalık verilmekteydi. Maîşet kadılıklar ise müderris ve mülâzımlara hisselere ayrılarak tahsis edilmekteydi. Tarîk defterlerinde ulemânın arpalık ve maişet tasarruf etmelerine ilişkin kayıtlar bulunmaktadır[15]. Arpalık ve maişet uygulamasında kazanın mutasarrıfı ya da mutasarrıflan genellikle kaza bölgesine gitmez, naiblerini gönderirlerdi[16]. Yazmada arpalık ve maişet kazalar dışında on iki kaza da nâhiye statüsünde kaydedilmiştir. Şeyhülislâmın idaresindeki kazâlar ile nâhiyelerin listesi şöyledir:
“Nâhiye
İrşova, Oınorfa, Ihtıman, Ozi, Apokoron, Bender, Bendaya, Rusikasrı, Saray, Fenan, Kaçanak, Hotaliç.
Arpalık
İstanköy, Evreşe, İbsala, İsliınye, İnöz, Pıravişte, Petriç, Pirlcpe, Tikveş, Cumapazarı, Çırpan, Çirmen, Cisr-i Ergene, Hayrabolu, Harmanlı, Karasu Yenicesi, Kırkkinise, Kalonya, Karinabad, Keşan, Kili, Güğerciıılik, Lefkoşa, Molova, Yanya.
Maişet
İşbat, Ermiye, Opar, İşim, Ölgünbar, Arnavud Belgradı, İsfirlig Banası, Eğribucak, Evidiın, Baf, Pirespe, Plevne, Bereketlü, Tulca, Çardak, Cisr-i Mustafa Paşa, Havas-ı Mahmud Paşa, Debre, Değir-menlik, Dömenek, Ziştovi, Semadirek, Sarıgöl, Susam, Gabele, Girine, Krenye, Lefke, Mezakya, Nevahi-i Yanbolu, Nakşa.
“Mansıb Kadılıkları” tasarruf eden kadılar ise genellikle bizzat kadılık bölgelerine giderek görevlerini yerine getirmektedirler. Çünkü “mansıb” bir makamın fiilen verilmesine denilmektedir[17]. Mansıb kadılıklar 238 adet olup, dokuz rütbeye ayrılmıştır. Rütbelere göre kazâlar ise şöyledir:
Sitte
Usküb, Akkirman, Ustrumca, Eğriboz, İştib, Akçakızanlık, Bosna Brot, Inhala, Timurhisar, Hulumic, Dubnice, Rusçuk, Zağra-i Atık, Zihne, Siroz, Silistre, Şunnııı, Karafeıye, Kratova, Kifse, Kefe, Manastır, Midilli, Narda, Nevrekob, Vardan Yenicesi, Hezargrad .
Ûlâ
Akçahisar, Tepedelen, Çatalca, Drama, Şehirköyi, Avrat Hisarı, Filonina, Kızılhisar, Kesriye, Köstendil, Köprülü, Lofça, Menlik, Naslic.
Karibe-i Ûlâ
Ahyolu, İlbasan, Anabolu, Pravadi, Balyabadra, Pekim, Banaluka, Teşene, Rodos, Samakov, Koron, Kulhızır, Görice, Livandan, Livadya, Mizistre, Niğbolu, Varna, Vodine.
Saniye
Alasonya, İstife, Berkofça, Babadağ, Balçık, Bihor, Zağra-i Cedid, Toyran, Gnadçaniçe, Fenecik, Gölhisar, Köridüs, Leskofça, Menılehateyn, Valtoz, Vidin, Yanbolu.
Sâlise
İzdin. İstar-i Eflak, Ohri, İvranya, İvraca, Olendorik, Akhisar, Tekfur Gölü, Çorlu, Çaçka, Hacıoğlu Pazarı, Hatunili, Serfice, Sölova, Kalkandelen, Konice, Kızılağaç, Kalamata, Kalitene, Kalavrita, Misivri, Mankalya, Mostar, Niş, Viraca.
15 Arzu Güldöşürcn, 19 Yüzyılın İlk Yansında Tarik Defterlerine Göre İlmiye Ricali, 1. Cilt, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul 2004.
'"Yurdakul, s. 100.
17 Fahri Unan, “Mevlcviyel”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, C. 29, s.468.
İnebahtı
Arkadya, Atina, Ağustos, İnebahtı, İbrail, İsmail Geçidi, Atane, İzladi, Üzice, Peline, Belgradcık, Pirepol, Pirizrin, Babaeski, Çağlayık, Delvine, Radovişte, Razlık, Radomir, Rahova, Salone, Sirişnik, Novaberde, T aşlıca, Foça, Kamengrad, Karadağ, Linini, Lubin, Yelesin, Yenipazar .
Eğri
Eğri, Avlonya, Olova Ma’a Borca Ma’a Knejin, İzvornik, Eskicuma, İsakcı, İpek, İskenderiye, Benefşe, Polomya, Pozarefçe, Piriştine, Badracuk, Borca, laman, Srcbrenice, Tuzla, Taşözü, Osman Pazarı, Fethülislam, Karaltım, Kostanica, Kırcova, Kerpeneş, Leymason, Modonic, Mangub, Novasel, Vulçitrin, Vişegrad.
Çelebi
Alacahisar, Ayapetri, Ürgüb, İnecük, İsfırlig, Altunili, Ostorova, Aydonat, Bılagay, Bozcaada, Polatamone, Bozbaba, Böğürdelen, Bare, Bihlişte, Piskopi, Pozegacık, Bihorine, Çelebipazarı, Çaniçe, Çerniçe, Ilırsofı, Suğdak, Talande, Togana, Fonya, Kavala, Kıladine Ma’a Olova, Kravari, Korondos, Gilan, Mat, Magosa, Maçın, Mitrofcacık, Nevesin.Vostice, Yergöğü, Yayça, Yagodine, Yakova, Yakova (diğer).
Çanat
İstarova, Alakinise, Andurusa, Esedabad, Eğrine, Osad, Anavarin-i Gedid ve Atik, İskırapar, Umur Fakih, İvlahor, İşkatoz, Ösek, İkşeremoroz, Boganya, Pircpoy, Plav Ma’a Konar, Budcmlc Ma’a Plav, Perakin, Piremedi, Bardonya, Pravnik, Çanat, Cibre, Drac, Racane, Zadra Ma’a Leş, Kolonya, Kurşunlu, Kıroleş, Mezanak, Maden-i İpek, Nova, Yadra Ma’a Atbunar.
Yazmada mansıb kadılıklar arasında yer alan dört kaza te’bîden tevcih edilmiştir. Bu kazalar mutasarrıfının hayatı boyunca tasarrufu altında bulunurdu ve mansıb kadılıklar arasında yer alırlardı. Bunlar Havas-ı Ahi (rütbesi belli değil), Bosna Brodu (Sitte), Banaluka (Karîbe-i i Tâ), İzenbol (rütbesi belli değil) dur. 1253 tarihinde Bosna Brodu Saraybosna müftüsü Mehmed Şakiı Efendi’ye te’bîden olarak tevcih edilmiş, mutasarrıf ve muvakkıtlarına “med” verilmemesi ancak mahltıl durumunda atama yapılması irâde-i şâhâne ile bildirilmişti[18]. 1265 tarihli bir diğer defterde te’bîden verilen kazalara Aydos eklenmiştir[19].
Çalışma konumuzu teşkil eden yazma eserin XIX. yüzyılın ilk yarısında, Tanzimat’ın hemen öncesinde kaleme alınmış olması, önceki yüzyıllara dair yapılmış yukarıda zikredilen iki çalışmayı kronolojik bakımdan tamamlaması ve Rumeli kazâlarının rütbelerindeki değişimi anlayabilmemiz için bir veri kaynağı oluşturması yönüyle yayımlanmaya değer görülmüştür. Yazma, T anzimat’ın hemen öncesinde Rumeli’de bulunan kazâların tasarruf biçimlerini ve rütbeleri vermesi yönüyle Osmanlı İlmiye teşkilatı, kazâların bağlı bulundukları sancakları ya da eyâleti belirtmesi açısından Osmanlı İdare T arihi, kazâların İstanbul’a uzaklığı ve verilen bazı coğrafi bilgiler nedeniyle de Osmanlı İmparatorlu’nun ve Balkanların Tarih-i Coğrafyası açısından önem taşımaktadır.
Yazmanın günümüz diline aktarımı yapılırken yazmada bulunmayan ve bizim bulunması gerektiğini düşündüğümüz kelimeler köşeli parantez içinde verilmiştir. Kazâ adları transkripsiyon harfleri kullanılmadan verilmiştir. Kazâlar numaralandırılmış ve bu numaraları da içeren bir dizin hazırlanmış ve metnin sonuna eklenmiştir.
Yazmanın Latin Harflerine Çevirisi
(Rumeli Kazâları ve Rütbeleri)
(Hurûfü’l-Elif)[20]
(1) 300 Üsküb Kazası Rütbe-i Sitte
Kendü sancağınadır. İstanbul’dan yirmi günde varılır. Vardar dedikleri nehir içinden cereyân eder. Cevânibi Kalkandelen ve Piriştine kazâlarıdır.
(2) Ahyolu Kazâsı Rütbe-i Karîb
Silistre sancağınadır. İstanbul’dan on günde varılır. Cevânibi Karinabâd ve Kızılağaç ve Hatunili kazalarıdır.
(3) İstanköy Kazâsı Arpalık
Akdeniz’de bir ceziredir. İstanbul’dan iki vüz mildir.
(4) Üzice Kazası İnebahtı
Semendire sancağınadır. İstanbul’dan yirmi iki günde varılır. Cevânibi Rudnik ve Pozegacuk ve Çaçka kazâlarıdır.
(5) Alasonya Kazâsı Rütbe-i Sâniye.
Tırhala sancağınadır. İstanbul'dan on sekiz, günde varılır. Yenişehir’den Manastıra gidilirken yol üzerinde bir günlük yoldur. Her sene Temmuz’da ‘azîm pazarı turur.
(6) Eğri Kazâsı Rütbe-i Eğri
Başka eyâlettedir. İstanbul’dan otuz, günde varılır. Budin’den dört günlük yerdir.
(7) İşbat Kazâsı Maişet[21]
Arnavudlukdur. İlbasan sancağınadır. İstanbul'dan on sekiz günde varılır. İlbasan kazasına mülâsıkdır. Kadısı İlbasan’da oturur.
(8) İstarova Kazâsı Rütbe-i Çanat
Ohri sancağınadır. Arnavudlukdur. İstanbul’dan on sekiz günde varılır. Cevânibi Görice ve Ohri ve Opar kazâlarıdır.
(9) Ermiye Kazâsı Maişet
İnebahtı sancağınadır. İstanbul’dan on yedi günde varılır. Cevânibi Yenişehir ve Çatalca ve İzdin ve Velesin kazâlarıdır.
(10) İzdin Kazâsı Sâlise
Eğriboz sancağınadır. İstanbul’dan on yedi günde vahrılır. Cevânibi Livadya ve Salone ve Enniye kazâlarıdır. Yolu Yenişehir’den ınürûr eder.
(11) İmoçka Kazâsı
Bosna’da Hersek sancağınadır. İstanbul’dan yirmi günde varılır. Cevânibi Gabele ve Mostar ve Bosay? kazâlarıdır.
(12) Alakinise Kazâsı Çanat
Niğbolu sancağınadır. Balkan'ın Tuna cânibindedir. İstanbul'dan on beş günde varılır. Cevânibi Şuınnu ve Hezargrad ve Eskicuma kazalarıdır.
(13) İrşova Kazası Nâhiye
Mora sancağınadır[22]. Tuna’nın Temeşvar tarafındadır. İstanbul'dan yirmi günde varılır. Cevâni- bi Fethülislam ve Temeşvar sahrâsıdır.
(14) Avlonya Kazâsı Rütbe-i Eğri
Kendü sancağınadır. Arnavudlukdur. Deryâ kenârmda iskeledir. İstanbul’dan yirmi günde varılır. Cevânibi Belgrad ve Mezakya ve Kıroleş kazâsmda memlaha ve dalyanlar ve zift mukâta'alarıdır.
(15) İskiri Kazâsı
Akdeniz'de bir ceziredir.
(16) 250 İlbasan Kazâsı Rütbe-i Karîbe-i Ülâ
Kendü sancağınadır. Arnavudluk’dur. İstanbul'dan on sekiz günde varılır. Cevânibi Drac[23] ve İşbat ve Peklin kazâlarıdır.
( 17) Andurusa Kazâsı Çanat
Mora sancağınadır. İstanbul’dan yirmi altı günde varılır. Cevânibi Moton ve Koron ve Mizutre kazâlarıdır.
(18) Olova Ma’a Borca Kazâsı Ma’a Knejin Eğri
Bosna eyâletindedir. İstanbul'dan yirmi beş günde varılır. Cevânibi Kıladine ve Çelebipazarı kazalarıdır.
(19) Omorfa Kazâsı Nâhiye
Kıbrıs ceziresindedir.
(20) Evreşe Kazâsı Arpalık
Gelibolu sancağınadır. Cevânibi İnecük ve Milkara[24] kazâsıdır.
(21) Esedabad Kazâsı Mülhakdır Çanat[25]
Eğriboz sancağınadır. İstanbul’dan yirmi beş günde varılır.
(22) Alacahisar Kazâsı Rütbe-i Çelebi
Kendü sancağınadır. İstanbul’dan yirmi günde varılır. Cevânibi Koznik ve Perakin ve Morova nehri kenârmda cereyân eder.
(23) Eğrine Kazâsı Çanat
Silistre sancağınadır. Hacıoğlu Pazarına mülâsıkdır. Bosna'da Kilis sancağınadır. İstanbul'dan otuz günde varılır. Cevânibi Akhisar ve Kamengrad ve Gölhisar kazâlarıdır.
(24) Arkadya Kazası Rütbe-i İnebahtı
Mora sancağınadır. İstanbul'dan yirmi günde varılır. Cevânibi Hukunic ve Fenar ve Moton ka- zâlarıdır.
(25) İstar-i Eflak Kazası Rütbe-i Sâlise
Bosna eyâletindedir. İstanbul’dan yirmi iki günde varılır. Cevânibi Pirepoy ve Pravnik ve Çaçka kazâlarıdır.
(26) Anavarin-i Cedid ve Atik Kazası Rütbe-i Çanat
Mora ceziresindedir.
(27) Atina Kazası Rütbe-i İnebahtı
Eğriboz sancağınadır. İstanbul'dan yirmi iki günde varılır. Cevânibi Kifse ve Megara kazalarıdır.
(28) Ayapetri Kazası Rütbe-i Çelebi[26]
Mora sancağınadır. İstanbul'dan otuz üç günde varılır. Cevânibi Arboz ve Traboliçe ve Mizutre kazalarıdır.
(29) İbsala Kazâsı Arpalık
Paşa sancağınadır. İstanbul'dan altı günde varılır. Selanik’e giderken yol üzerindedir ve Meriç alt yanından cereyan eder ve deryâya mülhak olur.
(30) 200 Akkirnıan Kazâsı Rütbe-i Sitte
Kendü sancağınadır. İstanbul’dan Kefe’ye giderken deryâ kenarında yol üzerindedir. Turla nehri kafasının yanından cereyân eder. İstanbul’dan yirmi günde varılır. Cevânibi Kili kazâsıdır.
(31) Akçahisar Kazâsı Ulâ
Ohri sancağınadır. Arnavutlukdur. İstanbul’dan yirmi günde varılır. Cevânibi Niş ve Mat ve İlbasan kazâlarıdır.
(32 ) 130 Anabolu Kazâsı Rütbe-i Karîbe-i Ulâ
Mora sancağınadır İstanbul'dan yirmi üç günde varılır. Cevânibi Arhoz ve Köridüs kazâlarıdır. Deryâ kenârındadır. İskeledir
(33) 110 Ohri Kazâsı Rütbe-i Sâlise
Kendü sancağınadır. Kazâ-ı ınezbûnın reayası Bulgardır. Livasının şâiri Arnavudlukdur. İstanbul’dan on altı günde varılır. Cevânibi Pirespe ve Dcbre ve[27] İstarova kazâlarıdır. ‘Azîm gölü vardır.
(34) Opar Kazâsı Maişet
Paşa sancağınadır. Arnavutluk’dur. İstanbul’dan on yedi günde varılır. Cevânibi İstarova ve İşbat ve Görice kazâlarıdır.
(35) Ağustos Kazâsı Rütbe-i İnebahtı
Selanik sancağınadır. İstanbul’dan on beş günde varılır. Cevânibi Karaferye ve Ostorova hazâlarıdır. Yalnız bir büyük kefere karyesidir.
(36) Ayine Ma’a Misivye Kazası
Eğriboz sancağınadır. İstanbul’dan otuz bir günde varılır. Âyine dedikleri bir ada içinde Misivye bir karyedir. Rumeli tarafından olan nâhiyesidir. Cevânibi Atina ve Kifse ve Megara kazâlarıdır.
( 37) İvranya Kazâsı Rütbe-i Sâlise[28].
Köstcndil sancağınadır. İstanbul’dan on altı günde varılır. Cevânibi Üsküb ve Kıratova ve Novaberde kazâlarıdır. Evvel sene dedikleri teinin ma’deni andadır.
(38) Osad Kazası Rütbe-i Çanat
İzvornik sancağınadır. İstanbul’dan yirmi iki günde varılır. Cevânibi Uzice ve Vişegrad Sirebrenice kazâlarıdır.
(39) Ustrumca Kazâsı Rütbe-i Şifte
Köstendil sancağınadır. İstanbul'dan Selanik yoluna. Siroza uğrayub[29] on beş günde varılır. Cevânibi Radovişte, Toyran ve Petriç kazâlarıdır. Agustosda meşhur dolyan? pazarı kazâ-ı nıezbûrdadır.
(40) Ürgüb Kazâsı Rütbe-i Çelebi
Alacahisar sancağınadır. İstanbul'dan on dokuz günde varılır. Cevânibi Alacahisar ve Niş ve Leskofça ve Medoke kazâlarıdır.
(41) İskırapar Kazâsı Çanat
Avlonya sancağınadır. İstanbul’dan yirmi günde varılır. Cevânibi Arnavud Belgradı ve Tepedelen kazâlarıdır.
(42) İzvornik Kazâsı Rütbe-i Eğri
Kendü sancağınadır. İstanbul’dan yirmi günde varılır. Cevânibi Böğürdelen ve Memlehateyn ve Sirebrenice kazâsı.
(43) İzladi Kazâsı Rütbe-i İnebahtı
Paşa sancağınadır. İstanbul'dan on dokuz günde varılır. Cevânibi Sofya ve Lofça kazâlarıdır.
(44) 130 İvraca Kazâsı Rütbe-i Sâlise
Niğbolu sancağınadır. Vidin kutbunda Tuna’ya karîbdir. İstanbul’dan on beş günde vardır Cevânibi Polomya ve Berkofça kazâlarıdır.
(45) İşim Kazâsı Maişet
Ohri sancağınadır. Anıavutluk’dur. İstanbul’dan yirmi günde varılır. Cevânibi İlbasan ve Dırac ve Akçahisar kazâlarıdır[30].
(46) İslimye Kazâsı Arpalık
Niğbolu sancağınadır. İstanbul'dan on günde varılır. Cevânibi Yanbolu ve Zağıa ve Karinabâd kazâlarıdır. Kazâ-ı mezbûre.
(47) Eskicuma Kazası Rütbe-i Eğri
Niğbolu sancağınadıı. Çatakkıran, Balkan'ın öte yanıdır. Tuna tarafına düşer. İstanbul'dan on günde varılır. Cevânibi Şunnıu ve Alakinisc kazâlarıdır.
(48) 150 Eğriboz Kazası Rütbe-ı Sitte
Kendü sancağınadıı. İstanbul'dan yirmi günde varılır. Mora'ya dahil olacak mevziin sol canibinden leb-i deryâda iskeledir.
(49) İnecük Kazâsı Rütbe-i Çelebi
Gelibolu sancağınadıı . İstanbul'dan Selanik’e giderken yol üzerindedir. İstanbul'dan beş günde varılır. Cevânibi Rodoscuk ve Milkara ve Hayrabolu kazâlarıdır.
(50) Ölgünbar Kazâsı Maişet
İskenderiye sancağınadır. İstanbul’dan yirmi iki günde varılır. Deryâ kenârmdadır. iki kafadır. Birinin ismi Ölgün birinin ismi Bardır. Iskenderiyeye'dir.
(51) İnöz Kazâsı Arpalık
İstanbul'dan Selanik’e giderken İbsala ile Ferecük beyninde Meriç nehri|nin| detyâya lallık ol-duğu vere karîbdir. Leb-i deryâdır. Kazasında memleha mukâta’ası vardır.
(52) İsakcı Kazâsı Rütbe-i Eğri
(53) Ergiri Kesri[31] Kazâsı Rütbe-i İnebahtı
Avlonya sancağınadıı. Arnavudlukdur. İstanbul’dan on dokuz günde varılır. Cevânibi Delvine ve Bukrine ve Tepedelen kazâlarıdır.
(54) İpek Kazâsı Rütbe-i Eğri
Arnavudlukdur. Dukagin sancağınadır. İstanbul’dan yirmi günde varılır. Cevânibi Yenipazar ve Bilıoı kazâlarıdır.
(55) İnebahtı Kazâsı İnebahtı
Kendü sancağınadıı. İstanbul'dan yirmi günde varılır. Deryâ kenârmdadır. İskeledir. Cevânibi Kıravaı i ve Balyabadra kazâlarıdır.
(56) İbrail Kazâsı Rütbe-i İnebahtı
Silistre sancağınadır. Silistre mukabelesinde Tuna nehrinin öte cânibindedir. İstanbul'dan Eflak memleketi içindedir.
(57) İsmail Geçidi Kazâsı Rütbe-ı İnebahtı
Silistre sancağınadır. Dobruca’dan Kefe’ve giderken Tuna nehrinin vcrasındadır. İstanbul'dan on yedi günde varılır. Cevânibi İsakcı ve Ttılca ve Kili kazâlarıdır.
(58) Olendorik Kazâsı Rütbe-i Sâlise
İnebahtı sancağınadır. İstanbul’dan yirmi günde varılır. Cevânibi İnebahtı ve Salone ve Kulhızır kazâlarıdır.
(59) Umur Fakilı Kazâsı Rütbe-i Çanat
Silistre sancağınadır[32]. Dobrucadır. İstanbul'dan on günde varılır. Cevânibi Pravadi ve Hacıoğlu kazâlarıdır.
(60) 100 İştib Kazâsı Rütbe-i Sitte
Köstendil sancağınadır. İstanbul’dan on sekiz günde varılır. Ucuca? yolu dedikleri vilayettir. Cevânibi Tikveş ve Kıratova ve Radovişte kazalarıdır.
(61) 50 Akhisar Kazâsı Rütbe-i Sâlise
Bosnada Kilis sancağınadır. İstanbul’dan yirmi günde varılır. Cevânibi Kamengrad ve Gölhisar ve İskıradin kazâlarıdır.
(62 ) 150 İskenderiye Kazâsı Rütbe-i Eğri
Kendü sancağınadır. Arnavutluk’dur. İstanbul’dan yirmi beş günde varılır. Cevânibi Radorme?, Ölgünbar ve Karacadağ kazâlarıdır.
(63) Ayamavra Kazâsı
Karlıili sancağınadır. İstanbul'dan yirmi iki günde varılır. Cevânibi Preveze ve İkşerova kazalarıdır.
(64) İvlahor Kazâsı Çanat
Karlıili sancağınadır. İstanbul’dan yirmi iki günde varılır. Cevânibi Angelikasrı ve Valtoz ve Kerpeneş kazâlarıdır.
(65) İşkatoz Kazâsı Rütbe-i Çanat
Akenizde bir ceziredir.
(66) Arhoz Kazâsı[33]
Mora sancâğında, İstanbul’dan yirmi iki günde varılır. Cevânibi Köridüs ve Traboliçe Kazâlarıdır.
(67) İsktradin Kazâsı
Silistre sancağınadır. Dobruca, Boğdan tarafından Nehr-i Tuna kenârında ve cevânibi Maçın ve İbrail kazâlarıdır.
(68) Arnavud Belgindi Kazâsı Maişet
Avlonya sancağınadır. Arnavutlukdur. İstanbul’dan on sekiz günde varılır. Cevânibi Avlonya ve Mezakya ve İskırapar ve İşbat kazâlarıdır.
(69) Ösek Kazâsı Çanat
Pozega sancağınadır. Belgrad ile Budin mabeyninde ve İstanbul’dan yirmi altı günde varılır. Nehr-i Drava kenârnıdadır. Cevânibi İlok ve Mohaç kazâlarıdır.
(70) İsfirlig Banası Kazası Maişet
Vidin sancağınadır. İstanbul'dan on altı günde varılır. Cevânibi İsfırlig ve Timok kazâlarıdır.
(71) İzenbol Kazâsı Te’bid
Paşa sancağınadır. İstanbul'dan on altı günde varılır. Cevânibi Piriznik ve Sofya ve İvranya ve Köstendil kazâlarıdır.
(72) Ihtıman Kazâsı Nâhiye
Paşa sancağınadır[34]. İstanbul'dan Budin’e giderken Sofya’dan yeri bir günlük yoldur. İstan-bul'dan on altı günde varılır. Cevânibi Sofya ve Tatarpazarı ve Samako kazâlarıdır.
(73) İsfirlig Kazası Riitbe-i Çelebi
Vidin sancağınadır. İstanbul’dan on altı günde varılır. Cevânibi İsfırlig Banası ve Timok ve Kocanya ve Niş kazâlarıdır.
(74) Ostorgun Kazâsı[35]
Kendü sancağınadır. Budin'den Beç tarafına giderken Tuna’nın Rumili tarafmdadır. Budin’den iki günde varılır.
(75) İrig Kazası
Sireni sancağınadır. Belgrad’dan Budin’e giderken bir günlük yol sağ cânibindedir. Cevânibi Varadin ve Mitrofice kazâlarıdır.
(76) Özi Kazâsı Nâhiye-i Akkirnıan
Kendü sancağınadır. Dobruca, Akkirman ve Bender’den mürûr ettikten sonra üç günde varılır.
(77) İlok Kazâsı
Sireni sancağınadır. Tuna’nın Rumeli tarafında kenâra karîb Belgrad’dan giderken sağ cânibindedir. Cevânibi Ösek ve İrig kazalarıdır.
(78) Eğribucak Kazâsı Maişet
Paşa sancağınadır[36]. Sarıgöl içindedir. Serfice'den nıefrûzdur. İstanbul'dan on beş günde varılır. Cevânibi Seıfice ve Karaferye ve Cumapazarı kazâlarıdır.
(79) Altunili Kazâsı Çelebi
Dukagin sancağınadır. Arnavutlukdur. İstanbul’dan on dokuz günde varılır. Cevânibi Angeli Kasrı ve İvlahor ve Valtoz ve Apokrin kazâlarıdır.
(80) Ostorova Kazası Rütbe-i Çelebi
Paşa sancağınadır. İstanbul’dan on üç günde varılır. Cevânibi Vodina ve Filorina ve Cumapazarı kazâlarıdır.
(81) İkşeremoroz Kazâsı Rütbe-i Çanat
Karlıili sancağınadır. İstanbul'dan yirmi iki günde varılır. Cevânibi İvlahor ve Valtoz ve Apokoron kazâlarıdır.
(82) 160 Akçakızanlık Kazası Rütbe-i Sitte
(83) Apokoron Kazâsı Nahiye
Girid ceziresindedir.
(84) Atane Kazası Rütbe-i İnebahtı
Nam-ı diğer Debrese Pozega sancağınadır. Bclgrad’dan Budin’e giderken Ösek beraberidir. Sol cânibindedir. Drava nehri kenârındadn. İstanbul’dan yirmi günde varılır. Cevânibi Valyeva’dır.
(85) İstoni Belgrad Kazası
Kendü sancağınadır[37] İstanbul'dan Budin’e giderken yolun sol tarafındadır. İstanbul’dan yirmi sekiz günde varılır. Cevânibi Pilline?, Budin, ve Cankurtaran ve serhadd-i Macar’dır.
(86) Aydonat Kazası Rütbe-i Çelebi
Delvine sancağınadır. Arnavutlukdur. İstanbul’dan on dokuz günde varılır. Cevânibi Mezarrak ve Yanya ve Eğrikesri kazâlarıdır.
(87) İstife Kazâsı Rütbe-i Saniye
Eğriboz sancağınadır. İstanbul’dan yirmi günde varılır. Cevânibi Eğriboz ve Talende ve Modoniç kazâlarıdır.
(88) Andıra Kazâsı
Akdeniz’de bir ceziredir.
(89) Evidim Kazâsı Maişet
Kıbrıs ceziresindedir.
Hurûfü’l- Bâ’
(90) Boganya Kazâsı Çanat
Avlonya sancağınadır. Arnavutlukdur. İstanbul'dan on dokuz günde varılır. Cevânibi Koniçe ve Piremedi, Ereğlikasrı kazâlarıdır. Ağustos’da ‘azîm pazarı olur.
(91) Pıravişte Kazâsı Arpalık
Paşa sancağınadır[38]. İstanbul’dan dokuz günde varılır. Cevânibi Kavala ve Drama ve Zihne hazâlarıdır.
(92) Pravadi Kazâsı Karîb
Silistre sancağınadır. İstanbul'dan dokuz günde varılır. Cevânibi Aydos ve Varna ve Yenipazar, Pravadi ve Şumnu kazâlarıdır.
(93) Preveze Kazâsı
Yanya sancağınadır. İstanbul’dan on dokuz günde varılır. Deryâ kenârındadır. Bir canibi Narda kazasıdır.
(94) Berkofça Kazâsı Rütbe-i Sâniye
Paşa sancağınadır. İstanbul’dan on allı günde varılır. Bir canibi Polomya vc İvraca kazâlarıdır.
(95) 250 Babadağ Kazâsı Sâniye
(96) Benefşe Kazâsı Rütbe-i Eğri
Mora ceziresinde, leb-i deryâ ve iskeledir.
(97) Bılagay Kazâsı Çelebi
Hersek sancağınadır. İstanbul’dan yirmi iki günde varılır Cevânibi Nevesin ve İmoçka ve Gabele kazâlarıdır.
(98) Berenvar Kazâsı
Peçuy sancağınadır[38]. İstanbul’dan yirmi beş günde varılır. Cevânibi Mohaç ve Seksar kazalarıdır.
(99) Pirepoy Kazâsı Çanat
Bosna eyâletindedir. İstanbul'dan yirmi iki günde varılır. Cevânibi İstar-i Eflak ve Osad ve Vişegrad kazâlarıdır.
(100) Balçık Kazâsı Rütbe-i Sâniye
Silistre sancağınadır. Dobruca içindedir. Karadeniz, kenârmdadır. İstanbul'dan on bit günde varılır. Bir cânibi Varna kazâsıdır.
(101) Peline Kazâsı İnebahtı
İzvornik sancağınadır. İstanbul'dan yirmi beş grinde varılır Cevânibi Böğürdelen ve Teşene kazalarıdır.
(102) Petriç Kazâsı Arpalık
Köstendil sancağınadır. İstanbul’dan on üç günde varılır. Cevânibi Timurhisar ve Menlik ve Ustrumca kazâlarıdır.
(103) Polomsa Kazâsı Eğri Ma’a Karalum ve Kutlukça
Niğbolu sancağınadır. İstanbul’dan on yedi günde varılır. Cevânibi Vidin ve İvraca ve Beı kofça kazâlarıdır.
(104) Plav Ma'a Konar Kazâsı Çanat
Dukagin sancağınadır. İstanbul'dan yirmi iki günde varılır. Cevânibi[40] Bihor ve İpek ve Karacadağ kazâlarıdır.
(105) Belgradcık Kazâsı İnebahtı
Hersek sancağınadır. İstanbul'dan yirmi sekiz, günde varılır. Cevânibi Saray ve Mostar ve Akhisar kazâlarıdır.
(106) Budemle Ma’a Plav Kazası Rütbe-i Çanat
Dukagin sancağınadır. Arnavudlukdur.
(107) Pilaşce Kazâsı
Vulçitrin sancağınadır. Kosova dedikleri vilayettir. Cevânibi Piriştine ve Kurşunili kazâlarıdır. İstanbul’dan yirmi günde varılır.
(108) Pozarefçe Kazası Eğri
Semendire sancağınadır. İstanbul’dan on yedi günde varılır. Cevânibi Rasova ve Semendire ka- zâlarıdır. Belgrad’dan giderken Yagodine beraberindedir.
(109) Bozcaada Kazâsı Rütbe-i Çelebi
Akdeniz’de bir ceziredir.
(110) 180 Balyabadra Kazâsı Rütbe-i Karîb
Mora sancağınadır. İskele ve İstanbul’dan yirmi günde (varılır).
(111) Perakin Kazâsı Çanat
Alacahisar sancağınadır. İstanbul'dan on sekiz günde varılır. Belgrad’a giderken Alacahisar be-raberindedir. Cadde yol üzerinde bir kasabadır.
(112) Polatainane Kazâsı Rütbe-i Çelebi[41]
Tırhala sancağınadır. İstanbul’dan on beş günde varılır. Selanik’den Yenişehir’e giderken deryâ kenarında bir kafadır. Cevânibi Karaferye ve Selanik kazâlarıdır.
(113) Pirepol Kazâsı Rütbe-i İnebahtı
Hersek sancağınadır. İstanbul’dan yirmi iki günde varılır. Cevânibi Taşluca ve Çaniçe ve Akova kazâlarıdır.
(114) Baya Kazâsı
Belgrad ile Vidin beynindedir. Nehr-i Tuna’nm Erdel tarafında Bakca içindedir. Segedin sanca- ğınadır. İstanbul’dan yirmi beş günde varılır.
(115) Bozbaba Kazâsı Çelebi
Akdeniz'de bir ceziredir.
(116) Bender Kazâsı Nâhıye-ı Akkirman
Kendü sancağınadır. İstanbul’dan yirmi iki günde varılır. Boğdaıı tarafında Nehr-i Tuna’nm kenârmdadır. Cevânibi Akkirman ve Kili kazâlarıdır.
(117) Baf Kazâsı Maişet
Kıbrıs ceziresindedir.
(118) Pirlepe Kazâsı Arpalık
Üsküp sancağınadır. İstanbul’dan on sekiz günde varılır. Morihede? dedikleri kazâ-ı mezbûrdur. Cevânibi Manastır ve Köprülü kazâlarıdır.
(119) Piremedi Kazası Rütbe-i Çanal[42]
Avlonya sancağınadır. Arnavudlukdur. Dağlı dedikleri taifenin vilayetidir. İstanbul’dan yirmi günde varılır.
(120) Baıdoııya Kazası Çanat
Mizistre sancağınadır. İstanbul’dan yirmi dokuz günde varılır. Cevânibi Kalamata ve Benefşe kazalarıdır.Budin kazası konakdır 30.
(121) Böğürdeleıı Kazâsı Çelebi
İzvornik sancağınadır. İstanbul’dan yirmi günde varılır. Belgrad ile Saray beynindedir. Cevânibi Valyeva ve sancak-ı mezbûrdur.
(122) Pravnik Kazası Rütbe-i Çanat
İzvornik sancağınadır. İstanbul'dan yirmi günde varılır. Cevânibi Yenipazar ve İstar-i Eflak kazalarıdır.
(123) Pirizrin Kazâsı Rütbe-i İnebahtı
Kendü sancağınadır. İstanbul’dan on sekiz günde varılır. Arnavudlukdur. Cevânibi Yakova ve İpek ve Kalkandelen kazâlarıdır.
(124) Bac Kazâsı
Kendü sancağınadır. İstanbul’dan yirmi altı günde varılır. Tuna nehrinin Tenıeşvar tarafındadır. Varadin ile Segedin beynindedir.
(125) Bendaya Kazâsı Nâhiye
Kıbrıs ccziresindedir.
(126) Pirespe Kazâsı Maiye[43]
Paşa sancağınadır. İstanbul’dan on beş günde varılır. Cevânibi Manastır ve Görice ve Bihliştc ve Ohri kazâlarıdır. ‘Azîm gölü vardır.
(127) Beckerek Kazâsı
Kendü sancağınadır. İstanbul’dan yirmi günde varılır. Belgrad’dan Nehr-i Tuna’yı geçüb Teıneşvar’a gider iken yol üzerindedir. Belgrad’dan görünür.
(128) Bihor Kazâsı Saniye
Pirizrin sancağınadır. İstanbul’dan yirmi günde varılır. Cevânibi İpek ve Tergovişte ve Yenipa-zar kazâlarıdır.
(129) Babaeski Kazâsı Rütbe-i İnebahtı
Kırkkinise sancağınadır. İstanbul'dan dört günde varılır.
(130) Bosna Brot Kazâsı Rütbe-i Sitte Te’bîd
Bosna eyâletindedir. İstanbul’dan yirmi yedi günde varılır. Cevânibi Saray ve Yayça kazâlarıdır.
(131) Piriştine Kazâsı Rütbe-i Eğri
Vulçitrin sancağınadır. İstanbul'dan yirmi günde varılır. Kosova dedikleri sahrâ kazâ-ı mezbûrdur. Üsküb nazırları bu sancağa mutasarrıf olup tahtları budur. Cevânibi Novaberde ve Vulçitrin kazalarıdır.
(132) Pozega Kazâsı[44]
Kendü sancağınadır. İstanbul'dan yirmi beş günde varılır. Cevânibi Despot Brodi ve Yakova kazasıdır.
(133) Badracuk Kazâsı Rütbe-i Eğri
İnebahtı sancağınadır. İstanbul'dan yirmi günde varılır. Cevânibi Yacağaç ve Esedabad ve İnebahtı kazâlarıdır. Yenişehir'den üç günde varılır.
(134) Bare Kazası Rütbe-i Çelebi
Akdeniz'de bir ceziredir.
(135) Peklin Kazâsı Karîb
İlbasan sancağınadır. İstanbul'dan on iki günde varılır. Cevânibi Lofça ve Niğbolu ve Hotaliç kazâlarıdır.
(136) Plevne Kazâsı Maişet
Niğbolu sancağınadır. İstanbul'dan on beş günde varılır. Cevânibi İsakçı ve Tekfurgölü ve Tulca kazâlarıdır.
(137 ) Bereketlü Kazâsı Maişet
Paşa sancağınadır. İstanbul’dan Siroz’a giderken dokuz günde varılır. Cevânibi Drama ve Pıravişte, Kavala kazâlarıdır.
(138) Bihlişte Kazâsı Rütbe-i Çelebi.
Paşa sancağınadır. Arnavudlukdur. İstanbul'dan on günde varılır. Cevânibi[45] Kesriye ve Görice ve Pirespe kazâlarıdır.
( 139) Peçuy Kazâsı
Kendü sancağınadır. İstanbul’dan yirmi beş günde varılır. Cevânibi İskenderiye ve Kopan, Belgrad ile Vidin beynindedir.
(140) 140 Banaluka Kazâsı Rütbe-i Karîbe-i Ulâ Te’bîd.
Bosna eyâletindedir. İstanbul'dan otuz, günde varılır. Cevânibi Kostanica ve Derbend kazâlarıdır.
(141) Borca Kazâsı Rütbe-i Eğri
Bosna eyâletindedir. İstanbul’dan yirmi beş günde varılır. Cevânibi Saray ve Gradçaniçe ve Teşene kazâlarıdır.
(142) Piskopi Kazâsı Rütbe-i Çelebi
Kıbrıs ceziresindcdir.
(143) Pozegacık Kazâsı Rütbe-i Çelebi
Semendire sancağınadır. İstanbul'dan yirmi günde varılır. Cevânibi Üzice ve Çaçka ve Rudnik kazalarıdır. Belgrad’dan Bosna tarafında iki konakdır.
(144) Bolovan Kazâsı
Alacahisar sancağınadır. İstanbul'dan yirmi günde varılır Büyük yolun üzerindedir. Cevânibi Niş ve Perakin kazalarıdır.
(145) Bihoriııe Kazâsı Çelebi
Izvornik sancağınadır[46]. İstanbul’dan yirmi üç günde varılır. Cevânibi Kolonya ve Yadra Ma'a Atbımar vc Çaniçe kazâlarıdır.
(146) Pançova Kazâsı
Temeşvar sancağınadır. İstanbul'dan yirmi günde varılır. Belgrad'm Nehr-i Tuna mukabelesin-de görünür.
Hurûfü’t- Tâ’
(147) Tırhala Kazâsı Rütbe-i Sitte
Kendü sancağınadır. İstanbul'dan on sekiz günde varılır. Cevânibi Yenişehir vc Çatalca ve İzdin ve Yenipazar kazâlarıdır.
(148) 150 Tekfur Gölü Kazâsı Sâlise Ma'a Köstence Nam-ı Diğer Karasu
Silistre sancağınadır. Dobruca içindedir. İstanbul'dan on iki günde varılır. Cevânibi Balçık ve Çardak vc Hacıoğlu Pazarı kazâlarıdır.
( 149) Tulca Kazâsı Maişet
Silistre sancağınadır İstanbul'dan on beş günde varılır. Cevânibi I lırsova ve Babadağ hazâlarıdır. Nehr-i Tuna’nın Karadeniz'e lahık olduğu (yerdür).
(150) Trebce Kazâsı
Vulçitrin sancağınadır. İstanbul’dan on sekiz günde varılır. Cevânibi Plaşce ve Mitrofcacık kazalarıdır. Kazâ-ı mezbûrda sim ma’denleri vardır.
(151) Tepedelen Kazası Rütbe-i Ülâ
Avlonya sancağınadır[47]. Arnavudlukdur. İstanbul'dan günde[48] varılır. Cevânibi Arnavud Belgradı ve Iskıradin ve Piremedi kazalarıdır
(152) Timok Kazâsı
Semendire sancağınadır. İstanbul’dan on beş günde varılır. Cevânibi Güğercinlik ve İsfırlig Ba-nası kazâlarıdır. Derbend’den yukarı Nehr-i Tuna'ya karîbdir.
(153) Tomorinca Kazası ıııülhakdıı
Paşa sancağınadır. Arnavudlukdur. İstanbul'dan on sekiz günde varılır. Cevânibi İstaraova ve Opar ve İşbat kazalarıdır. Büyük dağlar içinde karyedir.
(154) Tainan Rütbe-i Eğri
Kefe diyarınadır.
(155) Teşene Kazası Rütbe-i Karîb
Bosna eyâlctinedir. İstanbul'dan yirmi sekiz günde varılır. Cevânibi Yayça ve Peline ve Derbend kazalarıdır. Kazâ-ı mezbûr gayet latîfdir.
(156) Tikveş Kazası Arpalık
Köstendil sancağınadır. İstanbul’dan on beş günde varılır. Cevânibi Pirlepe ve Köprülü ve İştib kazâlarıdır. Nehr-i Vardar Köprülü’den gelüb içinden cereyân eder.
(157) Titel Kazası
Segedin sancağınadır. İstanbul’dan yirmi beş günde varılır. Belgrad’dan Nehr-i Save’den geçilüb Sireın içinden bir günde varılır Nehr-i Tuna’nm Tenıeşvar[49] yakasındadır. Nehrine Tuna buluşdtığu yerde vaki olmuştur.
(158) Timurhisar Kazası Rütbe-i Sitte
Paşa sancağınadır. İstanbul'dan on iki günde varılır. Cevânibi Siroz ve Petriç ve Menlik kazâlarıdır.
Hurûfü’l- Cim
(159) Çelebipazarı Kazâsı Rütbe-i Çelebi
Bosna eyâletinedir. İstanbul’dan yirmi beş günde varılır. Cevânibi Saray ve Vişegrad, Çaniçe hazâlarıdır.
(160) Çorlu Kazâsı Rütbe-i Sâlise
Vize sancağınadır. İstanbul’dan beş günde varılır. Cevânibi Burgos ve Silivri kazâlarıdır.
(161) Cumapazarı Kazâsı Arpalık
Paşa sancağınadır. İstanbul’dan on beş günde varılır. Cevânibi Eğribucak ve Filorina kazalarıdır. Sarıgöl içindedir.
(162) Çağlayık Kazâsı Rütbe-i İnebahtı
Paşa sancağınadır. İstanbul'dan Selanik’e giderken yol üzerinde sekiz günde varılır Bir cânibi Karasu Yenicesi’dir. Kasabası yokdur. Nehir Karasu nâhiyesinden cereyân eder.
(163) Çaniçe Kazası Rütbe-ı Çelebi.
Hersek sancağınadır. İstanbul'dan yirmi beş günde varılır. Cevânibi Saray[50] ve Piremedi ve Pirepol kazalarıdır.
(164) Çerniçe Kazâsı Rütbe-ı Çelebi.
Temeşvar eyâletinedir. Müstakil sancakdır. İstanbul’dan yirmi beş günde varılır. Cevânibi Koniçe ve Pirepol ve Nevesin Kazâlarıdır.
(165) Çanat Kazası (Çanat)
Temeşvar eyâletinedir. İstanbul’dan yirmi üç günde varılır. Bir cânibi İşim kazasıdır.
(166) Çırpan Kazâsı Arpalık
Çırpan paşa sancağınadır. İstanbul’dan dokuz günde varılır. Cevânibi Zağla, Kızanlık kazâlarıdır.
(167) Çaçka Kazâsı Sâlise
Senıendire sancağınadır. İstanbul’dan yirmi günde varılır. Cevânibi Pravnik, Prevczecik ve Koznik Kazâlarıdır.Belgrad’a giderken Alacahisar beraberidir. Canib-i şimaldir.
(168) Çirmen Kazâsı Arpalık
Müstakil sancakdır. Edirne kurbundadır. İstanbul'dan sekiz günde varılır. Cevânibi Cisr-i Mus-tafa Paşa ve Edirne'dir.
(169) Cibre Çanat
Niğbolu sancağınadır. İstanbul'dan on beş günde varılır. Cevânibi Berkofça[51] ve İvraca ve Rahova, Vidin Kazâlarıdır.
(170) Çardak Kazâsı Maişet
Silistre sancağınadır. Dobruca içindedir. İstanbul'dan on üç günde varılır. Cevânibi Silistre ve Teklürgölü ve Babadağı Kazâlarıdır.
(171) Cisr-i Mustafa Paşa Kazâsı Maişet
Çirmen sancağınadır. İstanbul’dan beş günde varılır. Cevânibi Çirmen ve Zağra-i Atik kazâlarıdır.
(172) Cisr-i Ergene Kazâsı Arpalık.
Paşa sancağınadır. İstanbul’dan beş günde varılır. Burgos dağlarından gelen Nehr-i Ergene kurbunda cereyân eder.
(173) Çatalca Kazâsı Rütbe-i Ulâ
İnebahtı sancağınadır. İstanbul'dan on üç günde varılır Cevânibi Yenişehir ve Erıniye ve Tırhala Kazâlarıdır. Nevahisi Türkistandır.
Hurûfü’l-Hâ’
(174) Hacıoğlu Pazarı Kazası Rütbe-ı Sâlise
Silistıe sancağınadır. İstanbul'dan on günde varılır. Dobrucadır. Cevânibi Silistre ve Tekfurgölü ve Edirne kazalarıdır. Nehr-i Tuna’ya bir günde varılır.
(175) 220 Hulumic Kazâsı Rütbe-i Sitte
Mora sancağınadır. İstanbul'dan yirmi beş günde varılır. Cevânibi Balyabadra ve[52] Karitene ve Arkadya kazalarıdır.
(176) Hatvan Kazâsı
Kendü sancağınadır. İstanbul’dan otuz günde varılır. Cevânibi Sonluk ve Eğri kazalarıdır. Belgrad’dan Eğriye giderken yol üzerindedir.
(177) Hıram Kazâsı
Seıncndire sancağınadır. İstanbul’dan on sekiz günde varılır. Aşağı Tuna nehrinin kenârındadır. Belgrad’a giderken sağ cânibdedir.
(178) Havale Kazâsı
Semendire sancağınadır. İstanbul’dan otuz günde varılır. Cevânibi Belgrad ve Kıraguyefce ve Rudnik kazâlarıdır. Belgrad’dan üç saatlik mesafedir.
Hurûfü’l Hâ’
(179) Havas-ı Mahmud Paşa Kazâsı Maişet
Kırkkinise sancağınadır. İstanbul'dan beş günde varılır. Cevânibi Edirne’ye giderken sağ tarafındadır.
(180) Hatunili Kazâsı Sâlise Kızılağaca mülhakdır
Vize sancağınadır. İstanbul’dan yedi günde varılır. Cevânibi Yanbolu ve Karinabâd kazâlarıdır.
(181) Havas-ı Ahi Kazâsı Te’bid
Paşa sancağınadır. İstanbul'dan sekiz günde varılır. Selanik’e giderken[53] Karasu Yenicesi beraberi sağ cânibindedir. Dağlar içindedir.
(182) Hırsofi Kazâsı Çelebi
Kıbrıs ceziresindedir. Piskopiye mülhakdır.
(183) Hayrabolu Kazâsı Arpalık
Vize sancağınadır. İstanbul’dan beş günde varılır. Cevânibi İnecük ve Milkara kazâlarıdır. Büyük kasabadır. Deve ahırları vardır.
(184) Harmanlı Kazâsı Arpalık
Çırmen sancağınadır. İstanbul’dan yedi günde varılır. Cevânibi L’zuncaova ve Cisr-i Mustafa Paşa kazâlarıdır.
(185) Hurbişte Kazâsi[54]
Hurûfü’d-Dâl
(186) Drama Kazası Rütbe-i Ulâ
Paşa sancağınadır İstanbul'dan on günde varılır. Cevânibi Nevrekob ve Zihne ve Bercketlü ve Siroz kazalarıdır.
(187) Despot Brodi Kazâsı
Pozega sancağınadır Belgrad'dan Budin'e giderken Ösek beraberi, Bosna tarafında şimaldedir İstanbul'dan yirmi beş günde varılır. Cevânibi Pozega ve Racubce ve Valveva kazalarıdır.
(188) Delvine Kazâsı Rütbe-i İnebahtı
Kendü sancağınadır. Arnavudlukdur. Cevânibi Eğı ikası ı. Mezarrak ve Koron kazalarıdır.
(189) Debre Kazâsı Maişet[55]
Ohri sancağınadır. Arnavudlukdur. İstanbul'dan on yedi günde varılır. Cevânibi Ohri ve Kalkandelen ve Mat hazâlarıdır. Ohri Gölü’nün ayağı nahiyesinden cereyan eder.
(190) Drac Kazâsı Rütbe-i Çanat
İlbasan sancağınadır. iskeledir. İstanbul'dan giderken İlbasan'ı geçüb iki konak yerdir İstan-bul'dan 22 günlük yoldur. Cevânibi İşim ve Mezakya hazâlarıdır.
(191) Diyakozla, Kazâsı
Dukagin sancağınadır. İstanbul'dan on sekiz günde varılır. Cevânibi Pirizrin ve ipek ve Vulçitrin hazâlarıdır
(192) Değirmenlik Kazâsı Maişet
Akdeniz'de bir ceziredir.
(193) Dönıenek Kazâsı Maişet
Turhala sancağınadır. İstanbul'dan on sekiz günde varılır. Cevânibi Alasonya hazâlarıdır. Reayası Rum’dur.
(194) Derbend Kazası
Bosna eyâletinedir. İstanbul'dan yirmi beş günde varılır. Cevânibi Saray ve Banaluka ve Teşene kazâlarıdır.
(195) 120 Dahilice Kazâsı Sitte[56]
Köstendil sancağınadır. İstanbul'dan günde[57] varılır. Cevânibi Samako ve Köstendil hazâlarıdır.
Hurûfü’r-Râ’
(196) Rodoscuk[58]
(197) Rasova Kazası
Semendire sancağınadır. İstanbul'dan Belgrad’a giderken Yagodine beraberinde Bosna tarafında şimaldedir. İstanbul’dan on sekiz günde varılır. Cevânibi Kıraguyefce ve Çaçka ve Valyeva kazalarıdır.
(198) Radovişte Kazâsı İnebahtı
Köstendil sancağınadır. İstanbul’dan yirmi günde varılır. Cevânibi Ustrumca ve İştib kazâlarıdır. Ustrumca’dan mefrûzdur.
(199) 600 Rusçuk Kazası Sitte
Niğbolu sancağınadır. Nehr-i Tuna’ya karîbdir. İstanbul’dan günde[59] varılır. Cevânibi Ziştovi ve Tırnovi kazâlarıdır.
(200) 250 Rodos Kazâsı Karib
Akdeniz’de bir ceziredir.
(201) Razlık Kazası Rütbe-i İnebahtı
Paşa sancağınadır. İstanbul’dan on beş günde varılır. Cevânibi Nevrekob ve Dubnice ve Menlik kazâlarıdır. Nevrekob’dan mefrûzdur.
(202) Rusikasrı Kazası Nâhiye
Silistir sancağınadır[60]. İstanbul’dan yirmi günde varılır. Cevânibi Hatunili ve Karinabâd ve Ahyolu ve Misivri kazâlarıdır.
(203) Ropoz Kazası
Eğriboz sancağınadır. İstanbul’dan yirmi günde varılır. Cevânibi İstife ve Livadya ve Eğriboz hazâlarıdır.
(204) Racubce Kazâsı
Pozega sancağınadır. İstanbul’dan yirmi beş günde varılır. Cevânibi Valyeva ve Despot Brodi kazâlarıdır.
(205) Radomir Kazası İnebahtı
Köstendil sancağınadır. İstanbul’dan on beş günde varılır. Cevânibi Dubnice ve Sofya kazâlarıdır.
(206) Rahova Kazâsı Rütbe-ı İnebahtı
Niğbolu sancağınadır. İstanbul’dan on beş günde varılır. Rudnik alt yanında Niğbolu’nun üst yanındadır. Nehr-i Tuna’nın kenârındadır.
(207) Racane Kazâsı Çanat[61]
Sireni sancağınadır. İstanbul'dan yirmi üç günde varılır. Cevânibi Nemçe ve Mitrofice ve Moravik kazalarıdır. Nehr-i Save kenârındadır.
Hurûfü’z-Zâ’
(208) Zağıa-ı Cedid Kazâsı Rütbe-i Sâniye
Çirmen sancağınadır[62]. İstanbul’dan on günde varılır. Cevânibi Zağra-i Atik ve Çırpan ve İslimye Kazâlarıdır.
(209) 300 Zağra-ı Atik Kazası Rütbe-i Sitte
Paşa sancağınadır. İstanbul’dan sekiz günde varılır. Cevânibi Zağra-ı Cedid ve Çırpan ve Kızanlık Kazâlarıdır.
(210) 300 Zihne Kazâsı Rütbe-ı Sitte
Paşa sancağınadır. İstanbul’dan on günde varılır. Cevânibi Siroz ve Pıravişte Kazâlarıdır.
(211) Zadra Kazâsı Ma’a Leş Çanat
Dukagin sancağınadır. İstanbul’dan yirmi günde varılır. Arnavudlukdur. İskenderiye'den bir konak yerdir. Cevânibi Leş ve İskenderiye Kazâlarıdır.
(212) Ziştovi Kazâsı Maişet
Niğbolu sancağınadır. İstanbul’dan on günde varılır. Nehr-i Tuna kenârındadır. Niğbolu’nun alt yanına düşer.
Hurûfü’s-Sin
(213) Segedin Kazâsı
Kendü sancağınadır. Belgrad’dan Eğri’ye giderken Nehr-i Tuna’yı geçüb Baçka dedikleri sahrâ- ya uğrayub Tise nam nehr-i azîm kenârnıda, yol üzerinde Belgrad’dan dört günde varılır. Cevânibi Sonbur ve Güle ve Sonluk Kazâlarıdır.
(214) Serfîce Kazâsı Sâlise[63]
Paşa sancağınadır. Sarıgölde’dir. İstanbul'dan on dört (günde) varılır. Cevânibi Alasonya, Eğribucak Kazâlarıdır. Her sene temmuzda meşhur pazarı durur. İncekara dedikleri nehir kasabasının dibinden akar.
(215) 600 Siroz Kazâsı Rütbe-i Sitte
Paşa sancağınadır. İstanbul'dan 15 günde varılır. Cevânibi Zihne, Timin hisar ve Drama kazalarıdır.
(216) 550 Silistre Kazâsı Rütbe-i Sitte
Kendü sancağınadır. İstanbul’dan on iki günde varılır. Nehr-i Tuna kenarındadır.
(217) Srebrenice Kazâsı Rütbe-i Eğri
İzvornik sancağınadır. İstanbul'dan yirmi beş günde varılır. Cevânibi Borca ve Osad ve İzvornik kazalarıdır. Kazâ-ı mezbûrda sim ma’denleri vardır.
(218) Saray Kazâsı Nâhiye-i Eyüb
Vize sancağınadır. İstanbul’dan dört günde varılır. Cevânibi Vize ve Çatalca (kazalarıdır).
(219) Sigetvar Kazâsı
Kendü sancağınadır. İstanbul’dan yirmi altı günde varılır. Cevânibi Kopan, Peçuy ve Şikloş kazalarıdır. Belgrad’dan Budin’e giderken Mohaç beraberindedir.
(220) Servi Kazâsı Naın-ı Diğer Hotaliç[64]
(221) Sirişnik Kazâsı Radomir'e mülhakdır İnebahtı
Paşa sancağınadır. İstanbul’dan on beş günde varılır. Cevânibi Sofya ve[65] Preznik ve İzenbol ka- zâlarıdır. Reayası Bulgar’dır.
(222) Semadirek Kazâsı Maişet
Akdeniz’de bir ceziredir. Meğri mukabilinde.
(223) Sölova Kazası Sâlise
İlbasan kazâsma karîbdir. Arnavudlukdur. İstanbul’dan günde[66] varılır. Cevânibi Arnavud Belgradıdır ve İşbat kazâlarıdır.
Hurûfu’ş-Şın
(224) 80 Şehirköyi Kazâsı Rütbe-i Ûlâ
İstanbul'dan Belgrad’a giderken on beş günde varılır. Büyük vol üzerindedir. Cevânibi Sofya. Niş ve İzenbol kazâlarıdır.
(225) 500 Şumnu Kazâsı Rütbe-i Sitte
Silistre sancağınadır. İstanbul’dan 15 günde varılır. Dobruca tarafındadır. Cevânibi Pravadi ve Karaağaç ve Eskicuma kazâlarıdır.
(226) Şekerhane Kazâsı
Kıbrıs ceziresindcdir.
(227) Şaktoz Kazâsı
Akdeniz’de bir ceziredir.
(228) Şikloş Kazâsı
Peçuy sancağınadır. Belgrad’dan Budin’e giderken Osek beraberindedir. İstanbul’dan[67] yirmi beş günde varılır. Cevânibi Peçuy ve Sigetvar ve Valyeva kazâlarıdır.
(229) Şimtorna Kazası
Kendü sancağınadır. İstanbul’dan yirmi yedi günde varılır. Cevânibi Kopan ve Mohaç kazalarıdır.
Hurûfü’s-Sâd
(230) Sarıgöl Kazası Maişet
Paşa sancağınadır. Serfice’den mefrûzdur. İstanbul'dan 15 günde varılır. (Cevânibi) Şerlice ve Cumapazarı ve Eğribucak kazalarıdır.
(231) Sonluk Kazâsı
Kendü sancağınadır. İstanbul’dan 26 günde varılır.Tise nehrinin kenârındadır.
(232) Sonbur Kazâsı
Kendü sancağınadır. Yirmi altı günde varılır. Cevânibi Scgedin ve Bac kazâlarıdır
(233) Susam Kazâsı Maişet
Akdeniz’de bir ceziredir.
(234) Suhuryaka Kazâsı Pirizrine mülhakdır
Pirizrin sancağınadır. Arnavudlukdur. İstanbul’dan 18 günde varılır. Cevânibi Livadya ve Badracuk ve İzdin ve İstife kazâlarıdır.
(235) Şarta Kazâsı
Bender sancağınadır. Akkirman ve Kili ve Bender mabeynmdedir. Yalnız bir karyedir. İstan-bul'dan[68] on sekiz günde varılır.
(236) Sahne Kazâsı İnebahtı
Eğriboz sancağınadır. İstanbul'dan 19 günde varılır. Cevânibi Livadya ve Badracuk ve İzdin ve istife kazâlarıdır.
(237) Sahra Kazâsı
Hala Tırnovi’ye ınülhakdır.
(238) 150 Samako Kazâsı Karib
Paşa sancağınadır. İstanbul’dan on beş günde varılır. Cevânibi Dubnice ve Ihtıman kazalarıdır. T’emür ma'denleri vardır.
(239) Santorin Kazası
Akdeniz'de bir ceziredir.
(240) Suğdak Kazası Çelebi
Hurûfü’t-Tâ’
(241) Temeşvar Kazâsı
Kendü eyâletinedir. İstanbul'dan otuz beş günde varılır. Cevânibi Güle vc Lipova ve Çanal kazalarıdır.
(242) Talande Kazası Rütbe-i Çelebi
Eğriboz sancağınadır. İstanbul'dan yirmi günde varılır. Cevânibi Modoniç ve Livadva ve İzdin kazâlarıdır[69].
(243) Taşlıca Kazası İnebahtı
Eğriboz sancağınadır İstanbul'dan virnıi üç günde varılır. Cevânibi Foça ve Çaniçe ve Pirepol kazâlarıdır. Yenipazar'dan Bosna Sarayına giderken yol üzerindedir.
(244) 60 Tayran Kazası Saniye
Köstendil sancağınadır. İstanbul'dan on beş günde varılır. Cevânibi Ustnmıca ve Avrathisarı kazalarıdır.
(245) Tağardı Kazası
Paşa sancağınadır İstanbul'dan on (günde) varılır. Gümülcine ve Karasu Yenicesi beraberinde dağlar içindediı
(246) Togana Kazası İmaçkaya mülhakdır Çelebi
Seksar sancağınadır İstanbul'dan Budiıı'e giderken Belgradı geçüb büyük yolun üzerindedir. Cankurtaran kazasına mülâsıkdır.
(247) Tuzla Kazası Rütbe-i Eğri
Kıbrıs ceziresinde iskeledir. Mağrib taralına ve Dimyat a karşı yüz altmış mildir.
(248) Taşözü Kazası Rütbe-i Eğri[70]
Hurûfü’l-'Ayn
(249) 250 Avrat Ihsan Kazası Rütbe-i Ulâ
Selanik sancağınadır. İstanbul'dan on üç günde varılır. Cevânibi Selanik[71] vc Toyran ve Karadağ kazâlarıdır.
(250) Osman Pazarı Kazası Rütbe-i Eğri
Hurûfü’l-Gayn
(251) Gabele Kazası Maişet
Hersek sancağınadır. İstanbul'dan yirmi beş günde varılır. Cevânibi Ncvesin ve İmoçka kazalarıdır. Bir tarafı Venedik’e tabi Pravnik dedikleri kal’adır.
(252) Gradçaniçe Kazâsı Rütbe-i Sâniye
İzvornik sancağınadır. İstanbul’dan yirmi beş günde varılır. Cevânibi İzvornik ve Peline kazalarıdır.
Hurûfü’l-Fâ’
(253) Foça Kazası Rütbe-i İnebahtı
Hersek sancağınadır. İstanbul'dan yirmi beş günde varılır. Cevânibi Taşlıca ve Çerniçc ve Nevesin kazâlarıdır.
(254) Fenar Kazası Nahiye
Mora sancağınadır. İstanbul’dan yirmi beş günde varılır. Cevânibi Huhımic ve Kalitene ve Livandar ve Arkadya kazâlarıdır.
(255) Fanya Kazâsı Bardonya’ya mülhakdır Çelebi
Paşa sancağınadır. İstanbul’dan yirmi üç günde varılır. Cevânibi Arhoz ve Ayapetri ve Kalavrita kazâlarıdır.
(256) Filorina Kazâsı Rütbe-i Ulâ[72]
Paşa sancağınadır. İstanbul'dan on beş günde varılır. Cevânibi Manastır ve Kesriye ve İstarova kazâlarıdır.
(257) Ferecik Kazâsı Sâniye
Paşa sancağınadır. İstanbul’dan sekiz günde varılır. Cevânibi İbsala ve Meğri ve Dimetoka kazâ- larıdır.
(258) Fethülislaııı Kazâsı Rütbe-i Eğri
Vidin sancağınadır. İstanbul’dan on altı günde varılır. Cevânibi Vidin üst yanında Nehr-i Tuna’nın kenârındadır ve kebüterlikdir.
Hurûfü’l-Kâf
(259) Kavala Kazâsı Çelebi Rütbe
Müstakil sancakdır. Deryâ kenarında bir kal’adır. İstanbul'dan Siroz'a giderken yol üzerinde dokuz günde varılır. Cevânibi Bereketlü ve Çağlayık kazâlarıdır.
(260) Kıladine Kazâsı Ma’a Olova Çelebi
Bosna eyâletindedir. İstanbul’dan yirmi beş günde varılır. Cevânibi Gradçaniçe ve Sirebrenice kazâlarıdır.
(261) Kolonya Kazâsı Rütbe-i Çanat
Paşa sancağınadır. Arnavudlukdıır. Mukaddema Kesriyeden Göriceye ilhak olunup badehu ifraz olunmuşdur. İstanbul’dan on sekiz günde varılır. Cevânibi Görice ve Piremedi kazalarıdır.
(262) Kopan Kazası[73]
Kendü sancağınadır. İstanbul’dan 25 günde varılır. Cevânibi Şimtorna ve Peçuy kazâlarıdır.
(263) Karasu Yenicesi Kazası Arpalık
Paşa sancağınadır. İstanbul’dan Selanik’e giderken yol üzerindedir. Cevânibi Çağlayık ve Gümulcine ve Tağardı kazâlarıdır.
(264 ) Kırkkinise Kazâsı Arpalık
Kendü sancağınadır. Beş günde varılır. Cevânibi Edirne ve Pmarhisar ve Babaeski kazâlarıdır.
(265) Kamengrad Kazâsı Rütbe-i İnebahtı Ma'a. Bihke
Bosna sancağınadır. İstanbul’dan otuz günde varılır. Cevânibi Akhisar ve Iskıradin ve Kırka hazâlarıdır.
(266) Kalka ndelen Kazâsı Sâlise
Üsküb sancağınadır. İstanbul'dan on sekiz günde varılır. Cevânibi Üsküb ve Debre kazâlarıdır. Beyaz dağ dedikleri cebelin şarkılıdadır. Vardar nehri cereyân eder.
(267) Kravatı Kazâsı Ayaforına ? mülhakdır Çelebi
İnebahtı sancağınadır. İstanbul’dan yirmi bir günde varılır. Cevânibi Kirenye ve İnebahtı hazâlarıdır.
(268) Koznik Kazâsı Mülhakdır
Alacahisar sancağınadır[74]. İstanbul’dan yirmi günde varılır. Cevânibi Çaçka ve Alacahisar ve Kurşunlu kazâlarıdır. Kasabası yokdııı. Birkaç karyedir. Bir küçük kal’ası vardır.
(269) Karacadağ Kazâsı mülhakdır
İskenderiye sancağınadır. Reayası Arnavudlukdıır ve sırfdn. İstanbul’dan yirmi beş günde varılır. İskenderiyeden geçüb iki konak Venedik tarafındadır. Cevânibi Podgoriça ve İskenderiye hazâlarıdır.
(270) Kırka Kazâsı
Kendü sancağınadır. İstanbul’dan otuz günde varılır. Bosna ve Hırvat tarafına düşer.
(271) Kolonya Kazâsı Arpalık
Akdeniz’de Midilli ceziresindedir.
(272) Kurşunlu Kazâsı Çanat
Alahisar sancağınadır. İstanbul’dan yirmi günde varılır. Cevânibi İsfırlig Banası ve Maden-i İpek kazâlarıdır.
(273) Karalum Kazâsı Riitbe-i Eğri[75]
(274) Konice Kazası Rütbe-i Sâlise
Yanya sancağınadır. İstanbul'dan 22 günde varılır. Cevânibi Yanya ve Kolonya ve Boganya kazalarıdır.
(275) Kızılağaç Kazâsı Sâlise
Çinnen sancağınadır[76]. İstanbul’dan sekiz günde varılır. Cevânibi Edirne ve Yanbolu ve Zağra kazalarıdır.
(276) Karpaz Kazâsı
Kıbrıs ceziresindedir.
(277) Kızılhisarı Kazâsı Ûlâ
Eğriboz sancağınadır. Eğriboz ile ikisi bir ada içindedir.
(278) Kalamata Kazâsı Sâlise
Mizistre sancağınadır. Yanya dedikleri nâhiyelerin ekseri kazâ-ı mezbürdadır. İstanbul’dan yir-mi yedi günde varılır. Cevânibi Koron ve Bardonya kazâlarıdır.
(279) Kostamca Kazâsı Eğri
Bosna eyâletinedir. İstanbul’dan otuz günde varılır. Cevânibi Banaluka ve Bihke kazâlarıdır.
(280) Kıroleş Kazâsı Çatlat
Delvine sancağınadır. Arnavudlukdur. Avlonya mabeynindedir. Deryâ kenarında birkaç karyedir. İstanbul’dan yirmi iki günde varılır.
(281) Karitene Kazâsı Sâlise
Mora sancağınadır. İstanbul’dan yirmi beş günde varılır. Cevânibi Huiumic ve Kalavrita ve Livandar kazâlarıdır.
(282) Kaçanak? Kazâsı Nahiye
Usküb sancağınadır[77]. İstanbul'dan Bosna'ya giderken bir günde varılır. Yol ağzındadır. Şimal canibinde Yagodine beraberinde büyük kasabadır.
(283) Karaağaç Kazâsı
Silistre sancağınadır. Dobrucadır. İstanbul'dan on günde varılır. Cevânibi l’ravadi ve Şuııınu hazâlarıdır. Nehr-i Tuna’ya bir günde varılır.
(284) Karinabâd Kazası Arpalık
Silistre sancağınadır. İstanbul’dan sekiz günde varılır. Cevânibi İslimye ve Aydos ve Yanbolu hazâlarıdır.
(285) Koron Kazası Rütbe-i Karîb
Misistre sancağınadır. İstanbul'dan yirmi altı günde varılır. Cevânibi Moton ve Kalanıata ve Andurusa kazalarıdır.
(286) Kalavrita Kazâsı Rütbe-ı Sâlise
Mora sancağınadır. İstanbul’dan yirmi beş günde varılır. Cevânibi Balyabadra ve Kalitene kazalarıdır.
(287) Kotar Kazası
Bosna’da Kırka sancağınadır.
(288) Kulhızır Kazası Karîb
İnebahtı sancağınadır. İstanbul'dan on sekiz günde varılır. Cevânibi Olcndorik ve Salone ve Badracuk Kazâlarıdır.
(289) Kanije Kazası[78]
Müstakil sancakdır. Budin ile Bosna serhaddi mabeynindedir. İstanbul’dan yirmi iki günde varılır, Serhaddir.
(290) Karaferye Kazâsı Rütbe-i Sitte
Selanik sancağınadır. İstanbul'dan on beş günde varılır. Cevânibi Selanik, Vardar Yenicesi kazâ- larıdır.
(291) Korondos Kazâsı Çelebi
Yanya sancağınadır. İstanbul'dan yirmi günde varılır. Yanya'dan nıefrûzdur. Kadısı Yanyada otunu . Kasabası yoktur.
(292) 100 Kratova Kazâsı Rütbe-i Sitte
Köstendil sancağınadır. İstanbul’dan on sekiz günde varılır. Cevânibi İştib ve Eğridere ve İvranya Kazâlarıdır. Mukaddema sim ve nakır ma'denleri vardı.
(293) Karadağ Kazâsı İnebahtı
Paşa sancağınadır. İstanbul’dan 13 günde varılır. Timin hisarı ndan mefrûzduı. Cevânibi Toyran ve Avrathisar’ı Kazâlarıdır.
(294) Koyun Ada Kazâsı
Budin eyâletinedir. İstanbul'dan yirmi yedi günde varılır. Budin’e bir konakdır.
(295) Kazâ-i Kozluca[79]
(296) Kırcova Kazâsı Rütbe-i Eğri[80]
Üsküb sancağınadır. İstanbul'dan 16 günde varılır. Cevânibi Kalkandelen ve Piriştine kazâlarıdır.
Hurûfü’l-Kâf
(297) Görice Kazası Karîb
Paşa sancağınadır. İstanbul’dan on altı günde varılır. Cevânibi Bihlişte ve İstarova ve Opar kazalarıdır. Kazâ-ı mezbûr gayet latîfdir.
(298) 200 Kifse Kazâsı Sitte
Eğriboz sancağınadır. İstanbul’dan yirmi günde varılır. Cevânibi Atina ve Megara kazalarıdır. Reayası Rum’dur.
(299) Keşan Kazası Arpalık
Paşa sancağınadır. İstanbul’dan Selanik'e giderken Milkara ile İbsala mabeyninde beş günlük yoldur.
(300) Kerş Kazası
Karadeniz’de Kefe diyanndadır.
(301) Girine Kazası Maîşet
Kıbrıs ceziresinde Anadolu tarafında Adalya mukabelesindedir.
(302) Gölhisar Kazası Rütbe-i Saniye
Kilis sancağınadır. İstanbul'dan yirmi yedi günde varılır. Cevânibi Akçahisar[81] ve Belgradcık ve Yayça kazâlarıdır.
(303) Kerpeneş Kazâsı Rütbe-i Eğri
İnebahtı sancağınadır. İstanbul'dan yirmi iki günde varılır. Cevânibi İvlahor ve Badracuk kazâlarıdır.
(304) Köridüs Kazâsı Sâniye
Mora sancağınadır. İstanbul’dan yirmi iki günde varılır. Cevânibi Arhoz ve Fonya kazâlarıdır.
(305) Krenye Kazâsı Maişet
Paşa sancağınadır. İstanbul’dan on altı günde varılır. Cevânibi Tırhala ve Naslic kazâlarıdır
(306) 200 Kefe Kazâsı Rütbe-i Sitte
Karadeniz’de meşhur diyardır. Kırım adasında.
(307) Gilan Kazâsı Rütbe-i Çelebi
Kıbrıs ceziresindedir.
(308) Kili Kazâsı Arpalık
Karadeniz’dedir. Akkirnıandan biridir. Cevânibi İsmail ve Tulca kazâlarıdır. İstanbul’dan on yedi günde varılır.
(309) Güğercinlik Kazası Arpalık
Vidin sancağınadır. İstanbul'dan on yedi günde varılır. Cevânibi Fethülislam ve[82] Hıram kazalarıdır. Semendire'den aşağıdır. Nehr-i Tuna’da Dcnıiı kapı dedikleri mahale karîbdir.
(310) Güle Kazâsı
Temeşvar eyâletinedir. İstanbul'dan 17 günde varılır. Cevânibi Lipova ve Temeşvar ve Çanat kazalarıdır.
(311) 160 Kesriye Kazâsı Rütbe-i Ûlâ
Paşa sancağınadır. İstanbul’dan on beş günde varılır. Bir göl kenârında kal’a içindedir. Cevânibi Hurbişte ve Bıhlişte ve Filorina kazâlarıdır.
(312) 90 Koster idil Kazâsı Rütbe-i Ûlâ
Kendü sancağınadır. İstanbul'dan on altı günde varılır. Cevânibi Dubnice ve Radomir ve Kıratova kazâlarıdır. İçinde ılıcaları vardır.
(313) 120 Köprülü Kazâsı Rütbe-i Ûlâ
Paşa sancağınadır. İstanbul'dan on sekiz günde varılır. Cevânibi Üsküp ve İştib ve Pirlepe kazâlarıdır. Vardar nehri içinden cereyân eder.
(314) Kilis Kazâsı Mülhakdır
Kendü sancağınadır. İstanbul’dan otuz günde varılır. Bosna serhaddidir. Cevânibi Kamenkırad ve Akçahisar kazâlarıdır.
Hurûfü’l-Lâm
(315) Langasa Kazâsı[83]
Paşa[84] sancağınadır. İstanbul'dan on beş günde varılır. Sarıgöl içindedir. Cumapazarı’ndan ve Filorina’dan birkaç karye ifraz olunup müstakil kazâ olmuştur. Kadısı Debre nam karyede oturur.
(316) Livandar Kazâsı Rütbe-i Kaıib
Mora sancağınadır. İstanbul'dan yirmi beş günde varılır. Cevânibi Trapoliçe ve Andurusa ve Fenar kazâlarıdır.
(317) 150 Lofça Kazâsı Rütbe-i Ûlâ
Niğbolu sancağınadır. İstanbul'dan on sekiz günde varılır. Cevânibi Pilevne ve İvraca ve Niğbolu kazâlarıdır. Nehr-i Tuna’ya bir güne varılır.
(318) Livadya Kazâsı Kaıib
Eğriboz sancağınadır. İstanbul'dan yirmi günde varılır. Cevânibi İzdin ve Salone ve İstife kazalarıdır.
(319) Lefke Kazâsı Maişet
Kıbrıs ceziresindedir.
(320) Limni Kazâsı Rütbe-ı İnebahtı
Akdeniz'de bir ceziredir.
(321) Lipova Kazâsı
Temeşvar eyâletinedir. İstanbul’dan otuz beş günde varılır. Cevânibi Temeşvar ve Yanova ve Erdel serhaddidir.
(322) Leymasoıı Kazâsı Eğri[85]
Kıbrıs ceziresinin Mısır cânibinde Dimyata karşı iskeledir
(323) Lefkoşa Kazâsı Arpalık
Kıbrıs ceziresinin ortasında dervâya baîdcedir.
(324) Leş Kazâsı Mülhakdır
Dukagin sancağınadır. İstanbul’dan İskenderiye’ye giderken iki beridir Arnavudlukdur. Yol üzerinde deryâ kenârında yalnız, bir kasabadır.
(325) Leskofça Kazâsı Rütbe-i Saniye
Alacahisar sancağınadır. İstanbul’dan on beş günde varılır. Cevânibi Niş ve Ürgüb kazâlarıdır. Ağustosda ‘azîm pazarı turur.
(326) Lııbin Kazâsı İnebahtı
Hersek sancağınadır. İstanbul'dan yirmi sekiz günde varılır. Cevânibi Gabele ve Çerniçe kazâla- rıdır. Venediğe tabi ve debre Venedik dedikleri harbi kal aya karîbdir.
Hurûfü’l-Mîm
(327) Mezarrak Kazâsı Çanat
Delvine sancağınadır. İstanbul’dan yirmi günde varilli. Arnavudlukduı. Gürkoz? mukabelesindedir. Sayennıra dedikleri meşhur iskele kazâ-ı mezbûrdadır. Cevânibi Aydonat ve Delvine ve Eğrikasrı kazâlarıdır.
(328) Megara Kazâsı
Eğriboz[86] sancağınadır. İstanbul’dan yirmi günde varılır Cevânibi İstife, Kifse ve Atina hazâlarıdır.
(329) Modonic Kazâsı Eğri
Eğriboz sancağınadır. İstanbul'dan yirmi günde varılır. Cevânibi Aydonat, Talande ve Livadya kazâlarıdır. Deryâya karîbdir.
(330) Misivri Kazası Sâlise
Silistre sancağınadır. İstanbul'dan sekiz günde varılır.
(331) Memlehateyn Kazası Çelebi Sâniye[87]
Bosna ile Belgrad mabeynindcdir. İzvornik sancağınadır. İstanbul’dan yirmi beş günde varılır. Cevânibi İzvornik ve Gıradçaniçe kazalarıdır. Kazâsında iki ‘azîm pınarları vardır. İçinden su çıkarıb tabh eyledükdc tuz olur.
(332) Moravik Kazası
Sireni sancağınadır. İstanbul’dan virmi iki günde varılır. Cevânibi İlok ve Nemçe ve Mitrofice kazalarıdır.
(333) Manastır Kazâsı Rütbe-i Sitte
Paşa sancağınadır. İstanbul'dan on üç günde varılır. Cevânibi Filorina ve Pirlepe ve Ohri kazâlarıdır. Reayası Bulgardır.
(334) Mezakya Kazâsı Maiyet
Avlonya sancağınadır. Arnavudlukdur. İstanbul’dan yirmi günde varılır. Cevânibi[88] Avlonya ve Belgrad kazâlarıdır. Arnavud tarafından cereyân eden Veles nam nehr kazâsında deryâya lahık olur.
(335) Μοhaç Kazâsı
Kendü sancağınadır. Belgrad’dan Budin’e giderken Ösek cisrini ‘ubûrdan sonra yol üzerinde-dir.
(336) Midilli Kazası Sitte
Akdeniz'de meşhur bir ceziredir.
(337) Molova Kazâsı Arpalık
Midilli ceziresindedir.
(338) Mankalya Kazâsı Sâlise
Silistre sancağınadır. İstanbul'dan on üç günde varılır. Cevânibi Babadağı ve Balçık ve Teklürgölü kazâlarıdır. Reayası Turkistandır.
(339) Mat Kazâsı Çelebi
Ohri sancağınadır. İstanbul’dan yirmi günde varılır. Arnavudlukdur. Cevânibi Debre ve Akçahisar kazâlarıdır.
(340) Menlik Kazâsı Ûlâ
Köstendil sancağınadır. İstanbul’dan Selanik yolu ile Siroz’a uğrayub on üç günde varılır. Cevânibi Petriç ve Nevrekob ve Timurhisar kazâlarıdır.
(341) Magosa Kazâsı Çelebi
Kıbrıs[89] ceziresinde bir metin kafadır.
(342) Mizistre Kazâsı Rütbe-i Kanlı
Mora içinde müstakil sancakdır. İstanbul'dan yirmi altı günde varılır. Cevânibi Kalamata ve Bardonya kazalarıdır.
(343) Mürted Adası Kazâsı Mülhakdır
Akdeniz'de bir ceziredir.
(344) Maçın Kazâsı Rütbe-i Çelebi
Silistre sancağınadır. İstanbul’dan 13 günde varılır. Nehr-i Tuna kenârmda cevânibi Babadağ ve İsakçı kazalarıdır.
(345) Mitrofice Kazâsı Mülhakdır
Semendire sancağınadır. İstanbul'dan giderken Belgradı geçüb Sireni içindedir. Büyük yoldadır. Yirmi beş günde vardır. Cevânibi Belgrad ve İrig ve İlok kazâlarıdır. Nehr-i Save kenârından cereyân eder.
(346) Morova Kazâsı
Vulçitrin sancağınadır. İstanbul'dan on sekiz günde varılır. Cevânibi Leskofça ve Ürgüb kazalarıdır.
(347) Mitrofcacık Kazâsı Çelebi
Bosna eyâletinedir. Yenipazar'dan bir konak beri Kosava’dadır. İstanbul’dan yirmi günde varı-lır. Bir cânibi Vulçitrin kazâsıdır.
(348) Maden-i İpek Kazâsı Çanat[90]
Semendire sancağınadır. İstanbul'dan on sekiz günde varılır. Cevânibi İsfirlig ve Kocanya ve Güğercinlik kazâlarıdır.
(349) Makova Kazâsı
Temeşvar eyâletinedir. İstanbul’dan yirmi beş günde varılır. Cevânibi Temeşvar ve Beckerek ve Çanat kazâlarıdır.
(350) 110 Mastar Kazâsı Sâlise
Hersek sancağınadır. İstanbul’dan yirmi yedi günde varılır. Cevânibi Nevesin ve İmoçka ve Bılagay kazâlarıdır. İçinde bir ‘azîm cisr vardır.
(351) Mangub Kazâsı Rütbe-i Eğri
Kefe diyarındadır.
Hurûfü’n-Nûn
(352) Nevahi-i Yanbolu Kazâsı Maişet.
İstanbul'dan on günde varılır. Cevânibi Edirne kazâlarıdır.
(353) Nakşa Kazâsı Çelebi Maişet
Akdeniz’de bir ceziredir.
(354) 100 Niş Kazası Sâlise
Paşa sancağınadır. İstanbul’dan on allı günde varılır. Cevânibi Şehirköyi ve İsfirlig ve Leskolça kazalarıdır.
(355) Novaberde Kazası İnebahtı[91]
Vulçitrin sancağınadır. İstanbul'dan yirmi günde varılır Cevânibi Piriştine ve Diyakova ve l’sküb kazâlarıdır.
(356) Nova Kazası Çanat
Hersek sancağınadır. İstanbul’dan yirmi yedi günde varılır. İki yolu vardır. Biri İskenderiye’den biri Bosna'dan gidilir. Bir canibi Çerniçe kazasıdır.
(357) Naslic Kazası Ulâ
Paşa sancağınadır. İstanbul’dan on allı günde varılır. Hmbişle kazasından ıneirûzdur. Bir canibi cumapazarı kayasıdır. Haziran da ‘azim pazarı durur
(358) Nevesin Kazası Çelebi
Hersek sancağınadır. İstanbul'dan yirmi iki günde varılır. Cevânibi Lubin ve Mostar kazâlarıdır.
(359) 250 Niğbolu Kazâsı Karîb
Kendü sancağınadır. İstanbul’dan on iki günde varılır. Nehr-i Tuna kenarındadır. Cevânibi Ziştovi ve Vidin ve Pilevne kazalarıdır.
(360) Narda Kazası Sitte
Paşa sancağınadır. İstanbul'dan yirmi beş günde varılır. Cevânibi Yanya ve Preveze kazâlarıdır. Deryâya karibdir. Kurbunda dalyan mukalaaları vardır.
(361 ) 230 Nevrekob Sitte
Paşa sancağınadır[92]. İstanbul’dan on iki günde varılır. Cevânibi Menlik ve Perin dedikleri cebeldir.
(362) Novasel Kazası İhlivne'ye Miillıakdıı Eğit
Kilis sancağınadır. İstanbul'dan otuz günde varılır. Cevânibi Kilis ve Kamengrad ve Kırka kazâ- larıdır.
(363) Nemçe Kazası
Sireni sancağınadır. İstanbul'dan yirmi ıkı günde varılır. Cevânibi Mitrofice ve Peline kazaları-dır.
Hurûfü’l-Vâv
(364) Valpova Kazâsı
Pozega sancağınadır. İstanbul’dan yirmi yedi günde varılır. Cevânibi Despot Brodi ve Şikloş ka- zâlarıdır.
(365) 130 Varna Kazası Karîb
Silistre sancağınadır. İstanbul’dan on günde varılır. Cevânibi Misivri ve Balçık kazalarıdır. Deryâ kenarındadır.
(366) 120 Venice Kazası
Karlıili sancağınadır. İstanbul’dan yirmi dört günde varılır. Cevânibi Ayamavra ve Preveze iskelesidir.
(367) Vulçitrin Kazâsı Rütbe-i Eğri
Kendü sancağınadır[93]. Kosova içinden Üsküb’den Yenipazar'a giderken yol üzerindedir. İstanbul’dan on beş günde varılır. Cevânibi Mitrofcacık ve Piriştine kazâlarıdır.
(368) 120 Vardar Yenicesi Kazâsı Sitte
Selanik sancağınadır. İstanbul'dan yirmi günde varılır. Cevânibi Karaferye’dir. Vardar nehri kazâ-ı mezbûr yanından cereyân eder.
(369) Valiez Kazâsı Sâniye
Karlıili sancağınadır. İstanbul’dan yirmi dört günde varılır. Yolu Selanik ile Yenişehir’den geçer bir cânibi Angelikasrıdır.
(370) Viraca Kazâsı Sâlise
Temeşvar eyâletinedir. İstanbul'dan yirmi dört günde varılır. Cevânibi Çakova kazâsıdır.
(371) Velika Kazâsı
Bosna eyâletinedir. İstanbul'dan otuz günde varılır. Cevânibi Kırka ve Bosna eyâletinedir. Çirnik sancağınadır. Cevânibi Kırka ve Bosna serhaddidir. Kanije ile Banaluka beynindedir.
(372) Velesin Kazâsı İnebahtı
Tırhala sancağınadır. İstanbul’dan on yedi günde varılır. Cevânibi Emliye ve Koloz ve Yenişehir kazâlarıdır.
(373) Vulkovar Kazâsı
Sireni sancağınadır[94]. İstanbul’dan otuz günde varılır. Cevânibi Mitrofice ve Moravik ve Ösek kazâlarıdır. Nehr-i Tuna’nm kenârmdadır. Budin yolu üzerindedir.
(374) Vidin Kazâsı Sâniye
Kendü sancağınadır. İstanbul’dan on beş günde varılır. Cevânibi Tuna kenârmda mukabelesi Eflakdır. Canibi Fethülislam ve Rahova ve İvraca ve Polonıya kazâlarıdır.
(375) Vişegrad Kazâsı Eğri
Bosna eyâletinedir. İstanbul’dan yirmi beş günde varılır. Cevânibi Pirepoy ve İstar-i Eflak kazâlarıdır. Drill üzerinde bir ‘azîm cisr vardır.
(376) Valyeva Kazası
Semendiıe sancağınadır. İstanbul'dan yirmi iki günde varılır Cevânibi Rudnik ve Böğürdelen kazalarıdır. Bclgrad'dan Saray’a giderken iki günlük yoldur.
(377) Vostice Kazası Çelebi
Mora sancağınadır. İstanbul'dan yirmi beş günde varılır Cevânibi İlok ve İrig kazâlarıdır.
(378) Vodine Kazası Karîb
Selanik sancağınadır. Manastır ile Selanik beyninde ve İstanbul'dan on beş günde varılır. Cevânibi Vardar Yenicesi ve İstarova kazâlarıdır.
Hurûfü’l-Hâ’
(379) 40ü Hezargrad Kazası Sitte
Niğbolu sancağınadır[95] İstanbul'dan on beş günde varılır. Cevânibi Tırnovi ve Alakini.se ve Silistre kazâlarıdır. Dobruca kurbuııdadıı. Deliorman, nâhiyesidir.
(380) Hotaliç Kazası Nahiye
Niğbolu sancağınadır. Cevânibi Pilevne ve Lofça ve T ırnovi kazâlarıdır. İstanbul'dan on üç günde varılır.
Hurûfü’l-Yâ’
(381) Yanya Kazası Arpalık
Kendü sancağınadır İstanbul’dan yirmi günde varılır. Cevânibi Boganya ve Korondos ve Narda kazâlarıdır.
(382) Yergöğü Kazası Çelebi
Niğbolu sancağınadır İstanbul'dan on yedi günde varılır. Rusçuk kasabasının ve Nehr i Tuna'nın öte yakasındadır. Cevânibi Rusçuk ve Eflakdır.
(383) Yagodine Kazası Çelebi
Semendiıe sancağınadır. İstanbul'dan on sekiz günde varılır. Belgrad’a giderken büyük yol üzerindedir. Cevânibi Alacahisar ve Perakin ve Semendiıe ve Kıraguyefce kazâlarıdır.
(384) Yenipazar Kazası İnebahtı
Bosna eyâletinedir. İstanbul’dan yirmi dört günde varılır. Ûskübden Bosnaya[96] giderken Karasuyu geçip dört günde varılır Makbûl ılıcaları vardır.
(385) Yakova Kazası Çelebi
Bosna eyâletinedir. İstanbul'dan otuz günde varılır. Cevânibi Banaluka ve Teşene kazâlarıdır.
(386) Yanova Kazası
Vulçitrin sancağınadıı Kosova'dadır. İstanbul'dan günde[97] varılır Cevânıbi Piriştine ve Novaberde ve Morova kazâlarıdır'. Sim ma’denleri vardır.
(387) Yakova Kazâsı Çelebi
Pozega sancağınadır . İstanbul’dan Belgradı geçüb Ösek beraberindedir. İstanbul'dan yirmi beş günde varılır. Cevânibi Nemçe ve Despot Brodi kazalarıdır.
(388) Yayça. Kazâsı Çelebi[98]
(389) Yacağaç Kazâsı
İnebahtı sancağınadır. İstanbul'dan Yenişehire uğrayub, on sekiz günde varılır Cevânibi İzdin ve Çatalca ve Badracuk kazâlarıdır.
(390) Yadra Ma’a Atbunar Kazâsı Rütbe-i Çanat
İzvornik sancağınadıı . İstanbul’dan yirmi beş günde varılır. Cevânibi Korina ve Böğürdelen ve Bihorina kazâlarıdır.
(391) 50 Yanbolu Kazâsı Sâniye
Paşa sancağınadıı. İstanbul'dan sekiz günde varılır. Cevânibi[99] Zağra-i Cedid ve İslimye kazalarıdır.
Rütbelerin müjdeleri alel-infirâd zikrolunur.
Rütbe-i Ûlâ 10000 akçe
Rütbe-i Karîb-i Ûlâ 9000 akçe
Rütbe-i Sâniye 8000 akçe
Rütbe-i Sâlise 6000 akçe
Rütbe-i İnebahtı 5000 akçe
Rütbe-i Eğri 4000 akçe
Rütbe-i Çelebi 3500 akçe
Rütbe-i Çanat 3000 akçe
Eser-i hâk-i kadem Elhac Eeyzullah fi 21 Rebiü’l-âhir Sene 1253
