Hakem Süreci İlkeleri
Değerlendirme İlkeleri
1) Daha önce yayımlanmamış ya da yayımlanmak üzere başka bir dergide hâlen değerlendirmede olmayan ve her bir yazar tarafından onaylanan makaleler değerlendirilmek üzere kabul edilir.
2) Etik ihlalleri engellemek amacıyla dergiye gönderilen makaleler intihal programında (https://intihal.net/) taranır. Benzerlik raporu, “atıf-alıntı farklılığına” dikkat edilip edilmediğinin kontrolü için editör tarafından incelenir. Metinde akademik yazıma uygun olmayan etik dışı durumların tespiti hâlinde çalışma yazar(lar)ına iade edilir.
3) Belgeler dergisi çift taraflı kör hakemlik süreci yürütür. Tüm çalışmaların ön incelemesi Editörler tarafından dergiye uygunluk açısından değerlendirildikten sonra Yayın Kurulu’nda görüşülmek üzere Kurul gündemine alınır. Yayın Kurulu’nda incelenen makaleler, Kurul kararıyla inceletilmeden reddedilebilir ya da konunun uzmanı iki hakemin, gerekli görüldüğü takdirde üçüncü bir hakemin değerlendirmesine gönderilir.
4) Makaleler; yazarların etnik kökeninden, cinsiyetinden, uyruğundan, dini inancından ve siyasi görüşünden bağımsız olarak değerlendirir. Yayına gönderilen makalelerin adil bir şekilde çift taraflı kör hakem değerlendirmesinden geçmesi sağlanır.
5) Editör; yazarlar, editörler, hakemler ve yayın kurulu üyeleri arasında çıkar çatışmasına izin vermez.
6) Yayın Kurulu makalelerin kabulü veya reddi ile ilgili nihai karardan sorumludur.
7) Yayın Kurulu üyeleri, kendilerinin, aile üyeleri veya öğrencileri tarafından yazılmış olan makaleler hakkındaki kararlara dahil olmazlar. Bu tür herhangi bir gönderi, derginin olağan prosedürlerinin tümüne tabidir.
8) Hakemler, gönderilen makalelere ilişkin tüm bilginin, makale yayımlanana kadar gizli kalmasını sağlamalı ve yazar tarafında herhangi bir telif hakkı ihlali ve intihal fark ederlerse editöre raporlamalıdırlar.
9) Hakem, makale konusu hakkında kendisini vasıflı hissetmiyor ya da zamanında geri dönüş sağlaması mümkün görünmüyorsa, editöre bu durumu bildirmeli ve hakem sürecine kendisini dahil etmemesini istemelidir.
10) Yayın Kurulu üyeleri hakemlerin kimliğinin gizli kalmasına özen gösterilmelidir. Hakemler makale içeriğinin gizli tutulmasından sorumludur.
Değerlendirme Süreci
Dergiye ulaşan çalışmalar 2 hafta içinde şekilsel ve etik ön incelemeden geçirilir. Ön incelemeden geçen çalışmalar Yayın Kurulu gündemine alınır. Yayın Kurulu 8 haftada bir toplanır. Toplantıda çalışmaların hakem sürecine alınıp alınmamasına karar verilir. Hakem değerlendirmesine gönderilen makaleler için hakemlere 4 hafta verilmekte olup gerekli görüldüğü takdirde bu süre 2 hafta daha uzatılabilir. Hakem raporlarına göre düzeltme yapılmasına karar verilen çalışmalar için yazara iki hafta süre verilir. Gerekmesi hâlinde bu süre uzatılabilir. Hakem süreci sonunda çalışmalar, Yayın Kurulu kararı ile yayıma alınır. Sonrasında çalışmalar son okuma editörü ile İngilizce dil editörünün incelemesine sunulur. Yayına hazır hâle getirilen çalışmalar matbu ve elektronik olarak yayımlanır. Yayın inceleme süreci ortalama 24 hafta sürer. Çalışmalar dergiye başvuru tarihi sırası esas alınarak sayıya planlanır. Kabul edilen bir makalenin sayıya atanarak yayımlanması ortalama 40 hafta sürer.
Hakemlik Türü: Çift Körleme
İnceleme Zamanı: Yayın Öncesi
Yazar-Hakem Etkileşimi: Editörler, hakemler ile yazarlar arasındaki tüm etkileşimlere aracılık eder. Hakem ve yazarların doğrudan iletişimi yoktur.
İnceleme Süre: Yayın inceleme süreci ortalama 24 hafta sürer.
Yayın Süresi: Çalışmalar dergiye başvuru tarihi sırası esas alınarak sayıya planlanır. Kabul edilen bir makalenin sayıya atanarak yayımlanması ortalama 40 hafta sürer.
Kabul Oranı: Dergimize ulaşan makalelerin ortalama %27’i yayıma kabul edilir. Tüm başvuruların ortalama %50’si Yayın Kurulu incelemesi sonunda hakem sürecine alınmadan doğrudan reddedilir.
İntihal Kontrolü: Tüm makaleler intihali engellemek amacıyla İntihal.net platformunda taranır.
Her Bir Makaleyi İnceleyen Hakem Sayısı: Çalışmalar en az iki hakem tarafından incelenir.
Karar: Çalışma kabulü için en az iki hakemin olumlu görüşü gerekir. Yayına kabul veya ret için nihai karar Yayın Kurulu’na aittir.
Etik İhlal Şüphesi: Hakemler inceledikleri çalışmada, yayın etiği ihlalinden şüphelendiklerinde durumu editöre iletir. Editör, COPE tavsiyelerine uyarak gerekli işlemleri yürütür ve sonucu Yayın Kuruluna sunar. Çalışmayla ilgili nihai karar Yayın Kurulu’na aittir.
Editoryal Kadronun Çalışmalarına Yönelik Hakem Süreci İlkeleri
Yayın Kurulu üyelerinin biri tarafından kaleme alınan çalışmalar en az iki dış hakemin incelemesine sunulur. Bu süre boyunca ilgili üyenin dergi sistemindeki rolü askıya alınır. Bu sayede inceleme sürecindeki çift taraflı gizlilik korunur.
Yazarların Sorumlulukları
Yazar, araştırma ve yayın eğitine uymalıdır.
Yazar, aynı çalışmayı birden fazla dergide yayımlamaya teşebbüs etmemelidir.
Yazar, makalenin yazımında istifade ettiği eserleri eksiksiz olarak kaynakçada belirtmelidir.
Editörün Sorumlulukları
Editör, çalışmaları yazarların etnik kökeninden, cinsiyetinden, uyruğundan, dini inancından ve siyasi görüşünden bağımsız olarak değerlendirme sürecine alır.
Editör, çalışmaların adil bir şekilde çift taraflı kör hakemlik sistemi kapsamında değerlendirme sürecini yürütür. Bu süreçte makalelerle ilgili tüm bilgilerin gizliliğini korur.
Yayının içeriğinden ve genel kalitesinden editör ve Yayın Kurulu sorumludur. Gerektiğinde düzeltme notu yayınlamak veya geri çekme işlemi uygulamak bunların sorumluluğundadır.
Editör; yazarlar, Yayın Kurulu ve hakemler arasında herhangi bir çıkar çatışmasına izin vermez. Hakem süreçlerini gerçekleştirilmesi konusunda tam yetkiye sahiptir ve yazıların dergide yayımlanmasına ilişkin nihai karardan Yayın Kurulu sorumludur.
Hakemlerin Sorumlulukları
Hakemlerin, yazarlar ve/veya araştırma fon sağlayıcıları ile ilgili herhangi bir çıkar çatışması olmamalıdır.
Hakemlerin değerlendirmeleri objektif olmalıdır.
Hakemlerin kullandıkları dil ve üslûp, yazarı rencide edici olmamalıdır.
Hakemler, gönderilen makalelere ilişkin tüm bilginin, makale yayımlanana kadar gizli kalmasını sağlamalıdır.
Hakemler inceledikleri çalışmada telif hakkı ihlali veya yayın etiği ihlali fark etmeleri durumunda bunu editöre bildirmelidir.
Bir makaleyi gözden geçirme konusunda kendini yetersiz hisseden veya belirlenen sürede incelemeyi yetiştiremeyeceğini düşünen bir hakem, inceleme sürecinden çekilmelidir.
Hakemler çalışmayı aşağıda belirtilen sorular kapsamında bilimsel içerik açısından incelerler:
- Çalışma konusu, kapsamı ve yöntemi bakımından bilimsel midir?
- Çalışmada alana katkı sağlayacak özgün bilgi/belge bulunmakta mıdır?
- Çalışma birinci el ve/veya güncel kaynakları eleştirel olarak değerlendirerek yazarın yorumlarını ortaya koymakta mıdır? Çalışma, eserin yazılış amacını karşılamada başarılı mıdır?
- Başlıklar, özet ve sonuç bölümleri ile kullanılan şekiller, tablolar, resimler, haritalar vb. çalışmanın içeriğine uygun mudur?
Dergide kullanılan değerlendirme formları kullanılan Yayın Takip Sistemi üzerinden otomatik olarak oluşturulur. Bu hususlarla ilgili detaylı bilgilendirmeler Yayın Takip Sistemi’ndeki Eğitim ve Sıkça Sorulan Sorular (SSS) sekmelerinde bulunmaktadır.
Ön İnceleme ve İntihal Taraması
Dergiye ulaşan çalışmalar 2 hafta içinde şekilsel ve etik ön incelemeden geçirilir. Bu incelemede çalışmanın dergi yazım kurallarına uygun hazırlanıp hazırlanmadığı incelenir. Dergi yazım kurallarına uygun hazırlanan çalışmalar, etik ihlalleri engellemek amacıyla intihal programında (https://intihal.net/) taranır. Benzerlik raporu, “atıf-alıntı farklılığına” dikkat edilip edilmediğinin kontrolü için editör tarafından ayrıntılı olarak incelenir. Metinde akademik yazıma uygun olmayan etik dışı durumların tespiti hâlinde çalışma yazar(lar)ına iade edilir. Dergide kullanılan ön inceleme formuna bağlantıdan ulaşılabilir. Ön inceleme ve benzerlik taramasından geçen çalışmalar yayın kurulu gündemine alınır.
Yayın Kurulu Ön İncelemesi
Yayın Kurulu 8 haftada bir toplanır. Her bir toplantıdan ortalama bir hafta önce incelenecek makaleler Kurul üyelerinin değerlendirmesine sunulur. Makalelerin hakem sürecine alınıp alınmamasına oy çokluğuyla karar verilir.
Hakem Süreci
Hakem değerlendirmesine gönderilen makaleler için hakemlere 4 hafta verilmekte olup gerekli görüldüğü takdirde bu süre 2 hafta daha uzatılabilir. Hakem raporlarına göre düzeltme yapılmasına karar verilen çalışmalar için yazara iki hafta süre verilir. Gerekmesi hâlinde bu süre uzatılabilir. Dergide kullanılan hakem inceleme formuna bağlantıdan ulaşılabilir.
Düzeltme Aşaması
Hakemlerin inceledikleri metinde düzeltme yapılmasını istemeleri hâlinde, ilgili raporlar yazara gönderilir ve çalışmasını düzeltmesi istenir. Bu işlem için yazara iki hafta süre tanınır. Gerekmesi hâlinde bu süre uzatılabilir. Yazar, Word programında “Değişiklikleri İzle” özelliği açık olacak şekilde düzeltmelerini yapar veya metinde değişiklikleri kırmızı renk ile belirtir. Yazar, hakem değerlendirmelerinden katılmadığı hususlar olduğu takdirde “Hakeme Bilgi Notu” başlıklı ayrı bir Word dosyasına gerekçelerini yazabilir. Düzelttiği metni ve varsa “Hakeme Bilgi Notu”nu, Yayın Takip Sistemi üzerinden dergiye iletir. Editör, yazar tarafından düzeltmesi girilen çalışmanın sağlıklı bir şekilde hakem ulaşmasını sağlar.
Yayın Kurulu Nihai Karar
Hakem süreci sonunda çalışmalar, Yayın Kurulu kararı ile yayıma alınır. Çalışmanın kabulü için en az iki hakemin olumlu görüşü gerekir. Her bir toplantıdan ortalama bir hafta önce incelenecek hakem raporları ve son metin Yayın Kurulu üyelerinin değerlendirmesine sunulur. Makalelerin yayıma kabul edilip edilmemesine oy çokluğuyla karar verilir.
Son Okuma ve İngilizce Dil İncelemesi
Çalışmalar Türkçe yazım ve imla açısından son okuma editörü tarafından okunur. İngilizce yazım ve imla açısından da dil editörünün incelemesine sunulur.
Yayım ve Baskı Süreci
Yayıma hazır hâle gelen makalelerin sayıya planlanması editör tarafından yapılır. Dizgi, mizanpaj, zengin üst veri açısından yayıma hazır hâle gelen çalışmalar matbu ve elektronik olarak yayımlanır.
Ulusal ve Uluslararası İndekslere Veri Gönderimi
Yayımlanan her sayının “zengin üst verisi” yayım tarihinden itibaren en geç dört hafta içinde ulusal ve uluslararası akademik veri platformlarına aktarılır.